Casualties traffic organization during mass decontamination Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

kpt. mgr inz. Robert PICH

Wyzsza Szkola Oficerska Wojsk L^dowych

im. generala Tadeusza Kosciuszki we Wroclawiu

pplk dr inz. Pawe! MACIEJEWSKI

Akademia Obrony Narodowej w Warszawie

ml. kpt. dr inz. Janusz Adam WRZESIÑSKI

Komenda Wojewódzka Panstwowej Strazy Pozarnej we Wroclawiu

Wyzsza Szkola Oficerska Wojsk L^dowych

im. generala Tadeusza Kosciuszki we Wroclawiu

ORGANIZACJA RUCHU POSZKODOWANYCH W CZASIE LIKWIDACJI SKAZEN (DEKONTAMINACJI)

Casualties traffic organization during mass decontamination

Streszczenie

Sprawna realizacja likwidacji skazen wymaga odpowiedniego przygotowania sil i srodkow do wykonania tego zadania. Jest to szczegolnie istotne podczas masowej likwidacji skazen skazonych ludzi, ktorzy w wi^kszosci przypadkow b^d^. samodzielnie prowadzic „samoodkazanie" w oparciu o przygotowany plac likwidacji skazen (m.in. k^piel pod prysznicem). Dlatego tak wazne jest wlasciwe poinstruowanie uczestnikow procesu, aby prawidlowo wykonywali wymagane czynnosci na poszczegolnych etapach likwidacji skazen. Istot^. problemujest efektywny system przekazywania informacji i polecen poszkodowanym (jednoznaczny i intuicyjny), a przy tym uniwersalny, co jest niezwykle wazne podczas mi^dzynarodowych imprez masowych, np. w czasie Euro 2012. Autorzy propomj zastosowanie powszechnie zrozumialych znakow, co nie tylko zapewni poprawnosc „samoodkazania" poszkodowanych, ale rowniez pozwoli zredukowac liczb§ personelu placu likwidacji skazen, odpowiedzialnych za przebieg procesu.

Summary

The effective mass casualty decontamination is known to base on well prepared and equipped response forces. In Poland, there is the National System of Crisis Emergency and it is divided into two response forces: a military one and a nonmilitary one (Rescue System and State Fire Service). On the other hand, CBRN casualties conduct decontamination process their self (e.g. taking a shower) on emergency decontamination area. One of the most crucial issues is co-operation within the casualties and rescue personnel during mass decontamination process. Authors placed emphasis on guidelines for victims, who should be well-informed who to correct perform decontamination process. Is seems to be crucial issue in mass decontamination. In the paper, there are proposed typical and clear information sign for people to they are clear what to do on the successive stages of decontamination process.

Slowa kluczowe: likwidacja skazen, porazeni broni^. masowego razenia, terroryzm z uzyciem broni masowego razenia; Keywords: mass decontamination, CBRN casualties, CBRN terrorism;

Wst$p

Katastrofy naturalne oraz antropogeniczne, w tym skutki dzialan terrorystycznych, uswiadamia-j^. spoleczenstwom skal^ zagrozen i koniecznosc odpowiedniego przygotowania si^ na ich wypadek. W Polsce funkcjonuje Narodowy System Pogotowia Kryzysowego (NSPK), który w oparciu o elementy wykonawcze podsystemu niemilitarnego i militar-nego odpowiedzialny jest m.in. za pomoc poszkodowanym. Efektywna wspólpraca elementów wyko-nawczych NSPK w ramach systemu reagowania kry-

zysowego wymaga stworzenia podstaw prawnych, doktrynalnych, organizacyjnych i koordynacyjnych umozliwiaj^cych osi^gni^cie zdolnosci i gotowo-sci systemu do sprawnej realizacji zadan wsparcia w kazdych warunkach, w tym takze do udzielania wsparcia organizowanego doraznie. Proces przygotowania musi wi^c obj^c czynnosci, które umozliwi^. lub ulatwi^ pózniejsz^ realizacja wszystkich zadan przewidzianych w ramach wspólpracy elementów podsystemu niemilitarnego z wydzielonymi podod-dzialami SZ RP. Po wielu latach prac legislacyjnych dotycz^cych systemów wykrywania skazen 16 paz-

dziemika 2006 roku (Dz.U.2006.191.1415) podpisa-no rozporzidzenie, w ktorym okreslono organizaj i warunki przygotowania oraz sposob funkcjonowa-nia systemow obserwacji, pomiarow, analiz, progno-zowania i powiadamiania o skazeniach na teryto-rium RP [8]. Na jego mocy mialo dojsc do ujednoli-cenia m.in. procedur dzialania, a wojskowy system wykrywania skazen i alarmowania mial stanowic integralni cz^sc krajowego systemu wykrywania. Praktyka jednak rzidzi si^ swoimi prawami i cz^sto elementy wykonawcze realizuji zadania wg swo-ich wewn^trznych zasad, ktore jednak nie zapew-niaji jednolitosci funkcjonowania i wzajemnej inte-roperacyjnosci wszystkich elementow NSPK. Naj-lepszym tego przykladem jest stosowanie roznych definicji w poszczegolnych sluzbach. Termin „de-kontaminacja", powszechnie uzywany przez sluzby ratownicze (PSP, ratownictwo medyczne), jest spol-szczeniem angielskiego decontamination, ktore jest tozsame polskiemu wyrazeniu „likwidacja skazen", obowiizujicemu zgodnie z Polska Normi „Srodki i urz^dzenia do likwidacji skazen - Terminologia PN-V-01009:1999 [7]. Z prakseologicznego punktu widzenia takie rozbieznosci powoduji, ze ratownicy posluguji si^ roznymi poj^ciami, a komunikacja jest utrudniona podczas wspolnych akcji.

W trakcie wykonywania zadan przez pododdzia-ly wojsk chemicznych w ramach likwidacji skazen na Punkcie Likwidacji Skazen (PLS) istnieje ko-niecznosc zorganizowania skanalizowanego ruchu skazonych pojazdow oraz stanow osobowych. Na podstawie przeglidu etatowego wyposazenia pod-oddzialow wojsk chemicznych mozna stwierdzic, ze nie posiadaji one zadnego zestawu do komplek-sowego oznakowania PLS. Nalezy tu zauwazyc, ze w procedurach dotycz^cych likwidacji skazen (de-kontaminacji), obowi^zuj^cych w Panstwowej Stra-zy Pozarnej, wyst^puje podobny problem w zakresie systemu przekazywania informacji i polecen poszko-dowanym (jednoznacznego i intuicyjnego). Skutku-je to realizacji dodatkowych, czasami bardzo cza-sochlonnych, czynnosci np. kazdorazowe objasnia-nie poszkodowanemu zakresu czynnosci i sposobu poprawnego zachowania podczas likwidacji skazen, np. aby zdjic w bezpieczny sposob skazoni odziez.

Celem artykulu jest zasygnalizowanie istotnych problemow dotycz^cych kierowania ruchem poszko-dowanych podczas prowadzenia likwidacji skazen przez elementy wykonawcze NSPK. Autorzy przed-stawiaji wlasne propozycje w tym zakresie i zapra-szaji do krytycznej dyskusji nad tym problemem, a przedstawiane rozwi^zania nie si kompleksowe i nie wyczerpuji poruszanej tematyki.

1. Problematyka kierowania ruchem w czasie likwidacji skazen

W oparciu o analizy dotychczasowych proce-dur likwidacji skazen przy zdarzeniach masowych oraz procedur prowadzenia likwidacji skazen obo-wi^zuj^cych w wojskach chemicznych opracowa-no w Wyzszej Szkole Oficerskiej Wojsk Lidowych we Wroclawiu „Zestaw Oznaczen Punktu Likwidacji Skazen" (ZOPLS) [6]. Zestaw przeznaczony jest dla wojsk chemicznych, a ze wzgl^du na uniwersal-nosc i prostot^ zastosowanych rozwi^zan moze zna-lezc zastosowanie w trakcie likwidacji skazen pro-wadzonej przez elementy podsystemu niemilitarne-go, np. PSP.

Dotychczas, w czasie organizacji ruchu kolumn pojazdow stosowano zestawy znakow do oznakowania rejonow niebezpiecznych i przejsc przez te rejo-ny. Niestety nie spelniaji one wymagan stawianych znakom uzywanym do kierowania ruchem w czasie likwidacji skazen. Zastosowanie przedstawionych w artykule znakow, sposobu ich montazu (ustawia-nia) oraz ilosci poszczegolnych elementow ZOPLS pozwoli rozwi^zac problemy zwi^zane z organizacji ruchu na PLS. Proponowane rozwi^zania nie tyl-ko usprawnii proces likwidacji skazen, ale rowniez ograniczi liczebnosc sil niezb^dnych do regulacji ruchu (Policja, itp.). Dodatkowo, zminimalizuje to zagrozenia od skazen wtornych dla osob przebywa-jicych na PLS.

Autorzy przewiduji, ze zastosowanie nowego systemy kierowania ruchem ludzi i sprz^tu zarowno skazonego, jak i czystego, umozliwi rozwi^zanie do-tychczasowych problemow. W rozwazaniach przy-j^to zasadnicze zalozenia i wytyczne:

• latwosc komunikowania si^ zolnierzy i ratowni-kow stosujicych srodki ochrony drog oddecho-wych;

• przekazywanie informacji kierowcom pojazdow, bez koniecznosci uzywania l^cznosci bezprzewo-dowej lub otwierania nieskazonego pojazdu;

• przekazywanie informacji (polecen) w sposob uniwersalny, bez wzgl^du na j^zyk jakim posluguji si^ ratownicy i poszkodowani;

• jednoznacznosc w przekazywaniu informacji;

• uniwersalnosc rozwiizan, umozliwiajica po-wszechne zastosowanie przez inne elementy pod-systemu niemilitarnego podczas likwidacji skazen w czasie zdarzen z udzialem CBRN i/lub ma-sowych.

W trakcie prac nad prototypem okreslono takze wymogi techniczne, takie jak:

• znaki wykonane z blachy aluminiowej lub ocyn-kowanej z wytloczonym rowkiem na jego kraw^-dzi;

• powloki lakiernicze, malarskie (sitodruk) lub folie powinny wykazywac odpornosc na dzialanie

odkazalników takich jak ORO lub C-9 i innych agresywnych czynników;

montaz (ustawienie) znaku nie moze trac dlu-zej niz 1 min, z uwzgl^dnieniem wykonywania tej czynnosci w srodkach ochrony osobistej lub w nocy;

dodatkowe wyposazenie umozliwiaj^ce kierowa-nie ruchem: tablice z pisakami scieralnymi, ko-lorowe tasmy ostrzegawcze, farby w aerozolu o wlasciwosciach fluorescencyjnych.

prowadzenia likwidacji skazen na Placach Likwi-dacji Skazen, w szczególnosci na Placu likwidacji Skazen Stanów Osobowych; komunikacji mi^dzy obslug^. Placów Likwidacji Skazen a kierowcami w skazonych pojazdach, w zakresie ruchu tych pojazdów na danym Placu.

Zastosowane rozwi^zania bazuj^ w znacznej mierze na piktogramach juz istniej^cych (chociaz stworzono równiez zupelnie nowe), a przez to za-pewniaj^. jasny i jednoznaczny (intuicyjny) przekaz: zakazów, nakazów i innych informacji. Uzycie pikto-gramów znosi równiez problem komunikacji z ludz-mi posluguj^cymi si^ róznymi j^zykami, co gwaran-tuje uniwersalnosc proponowanych rozwi^zan.

Tabela 1.

Zestawienie podstawowych znaków i tresci przez nie przekazywane

Zródlo: opracowanie wlasne

Bia!e symbole na niebieskim tle

ZOPLS znacznie usprawnia proces: kierowania ruchem kolumnami pojazdów (kolo-wych i g^sienicowych) do Rejonów i Placów Likwidacji Skazen;

Laznia polowo-namiotowa (namiot do masowej likwidacji skazen)

Miejsce opiíszczaiiia pojazdu. przed likwidacji skazen

Urzadzenie ram owe (komora dekontaminacvjna) oraz sposób prowadzenia wstepnej likwidacji skazen

O >

/Aa r7

Mata dezynfekcvjna

Miejsce zdejmowania skazonej odziezy ochronnej

Miejsce zdejmowania skazonej odziezy

CfQ4

"u

Miejsce zdejmowania bieliznv

Miejsce zdejmowania srodków ochrony dróg oddechowvch

Miejsce sldadowania ammiicji i srodków boj owych.

Ôu

#

Miejsce zdejmowania wyposazenia itidywidualnego

Miejsce (stojak) na skazona broil

Miejsce (stól)na skazonq broú krótk^ sprzçt opiycztiy i srodki lacznosci

Kiemnek ruchu1

Nakaz utrzymywania prçtkosci 1 m/s -poczqtek placu. likwidacji skrzetu ciçzkiego

Кошес nakzu mrzymywania

prçtkosci - koiiiec placu likwidacji skrzçtu ciçzkiego

Czarne symbole na bialym tie, krawçdzie znaku w kolorze czerwonym

Ryc. 1. Wariant organizacji ruchu w czasie likwidacji skazen prowadzonej przez wojska chemiczne w czasie

operacji militarnych Zrodlo: opracowanie wlasne

2. Konstrukcja znakow do organizacji ruchu poszkodowanych na PLS

Wszystkie znaki posiadaji otwory umozliwiaji-ce montaz ich na slupach (b^d^cych na wyposaze-niu zestawu). Dodatkowe otwory w znaku „Kieru-nek ruchu" umozliwiaji ustawienie strzalki w roz-nych kierunkach.

Ryc. 2. Sposob montazu znakow A - uklad podstawowych otworow montazowych, B - uklad i ksztalt otworow dodatkowych Zrodlo: opracowanie wlasne

Do kierowania i ustawiania poszczegolnych po-jazdow na PLS zaprojektowano dwustronni tablic^ STOP-POWOLI. Zastosowanie jej umozliwi bez-pieczne zatrzymanie pojazdu w wyznaczonym miej-scu.

Ryc. 3. Tablica STOP-POWOLI. Napis STOP umieszczony jest na czerwonym tle, zas symbol zolwia - na zielonym tle.

Zrodlo: opracowanie wlasne

W celu wielokrotnego przekazywania krotkiej informacji (polecenia) dla poszkodowanych lub szczegolowej, jednorazowej informacji kierowcy, zastosowano tablice informacyjne (300 x 400 mm). Tekst lub grafik^ z informacji nanosi ratownik (zol-nierz) na biali tablic^ za pomoci czarnego, scieral-nego pisaka. Moze to usprawnic prawidlowe i szyb-kie wykonywanie czynnosci przez poszkodowanych w czasie likwidacji skazen. Ponadto, ten sposob ko-munikacji z kierowcami lub innymi osobami w po-jazdach eliminuje problemy zwiizane z komunika-

cji radiowi, tj. brak srodka licznosci w pojezdzie, bidz danych radiowych.

Ryc. 4. Tablica informacyjna Zrodlo: opracowanie wlasne

3. Adaptacja systemu militarnego na potrzeby podsystemu niemilitarnego podczas likwidacji skazen poszkodowanych

W przypadku wykorzystania sprz^tu wojskowe-go na korzysc elementow ukladu niemilitarnego, ko-

nieczne jest stworzenie szczegolowej procedury or-ganizacji ruchu na Placu likwidacji skazen stanow osobowych, ktory zgodnie z niemilitarni nomen-klaturi nalezalo by nazwac miejscem dekontami-nacji poszkodowanych. W wyniku prowadzonych prac w ramach projektu badawczego Analiza mozli-wosci wspoipracy wojsk chemicznych oraz elemen-tow podsystemu niemilitarnego w ramach likwidacji skutkow aktow terroru z wykorzystaniem toksycz-nych substancji chemicznych lub/i promieniotwor-czych [1, 2, 5], stworzono m.in. wariant organizacji ruchu poszkodowanych w czasie likwidacji skazen (ryc. 5).

Przedstawiane ponizej wariant organizacji ruchu poszkodowanych w czasie likwidacji skazen oraz wykorzystania pakietu do likwidacji skazen wraz z uniwersalni instrukcji obslugi umozliwia zmniej-szenie obslugi jednego ciigu („normalnego") do mi-nimalnej ilosci 3 zolnierzy (ratownikow), w tym jed-nego ratownika medycznego. Przepustowosc takie-go ciigu szacowana jest od 48 do 96 osob/h i zalezy przede wszystkim od temperatury powietrza. Ciig „specjalny" - przeznaczony dla osob niemogicych

Ryc. 5. Wariant realizacji likwidacji skazen przez druzyn§ likwidacji skazen stanow osobowych wojsk chemicznych

z wykorzystaniem lazni polowo - namiotowej Zrodlo: opracowanie wlasne

poruszac si^ samodzielnie lub wymagajicych opieki medycznej - jest obslugiwany doraznie. Na podsta-wie antycypacji mozna rozpatrywac wariant bazu-jicy na 4 zolnierzach (ratownikach) i 2 ratownikach medycznych. W pierwszym etapie jeden ratownik medyczny wraz zolnierzem (ratownikiem) przygo-towywaliby poszkodowanego do likwidacji skazen w namiocie - rozbieralni. Nast^pnie, dwojka zolnie-rzy (ratownikow) prowadzilaby likwidacje skazen u poszkodowanego w namiocie - lazni. W przypad-ku nieprzytomnosci poszkodowanego, konieczna bylaby dodatkowa obecnosc ratownika medycznego (lekarza), nadzorujicego jego czynnosci zyciowe. W koncu, pozostaly ratownik z zolnierzem zajmo-waliby si^ poszkodowanym w namiocie - ubieralni,

oraz przygotowywaliby go do transportu medyczne-go.

4. Algorytm likwidacji skazen poszkodowanych oraz segregacji skazonej odziezy i przedmiotow osobistych - wariant dla lazni polowo-namiotowej

Na szczegolni uwag^ zasluguji czynnosci de-cydujice o bezpieczenstwie poszkodowanych oraz minimalizujice mozliwosc zagubienia przedmiotow osobistych (dokumentow, przedmiotow wartoscio-wych). Czynnosci te obejmuji:

• zdejmowanie skazonej odziezy;

• przygotowanie skazonej odziezy do dalszej likwidacji skazen lub utylizacji;

• zabezpieczenie przed zniszczeniem dokumentow oraz osobistych przedmiotow wartosciowych;

• wydanie poszkodowanym „czystej" odziezy.

Intuicyjny i jednoznaczny przekaz informacji z zastosowaniem znakow z cali pewnoscii popra-wi bezpieczenstwo poszkodowanych oraz zminima-lizuje ryzyko skazen wtornych w trakcie procesu li-kwidacji skazen. Przykladowy scenariusz takiej or-ganizacji ruchu poszkodowanych na Placu Likwidacji Skazen organizowanym przez pododdzialy wojsk chemicznych moze przebiegac wg nast^pujicych punktow:

1. Osoba skazona przed wejsciem do namiotu - rozbieralni otrzymuje indywidualny pakiet do likwidacji skazen, skladajicy si^ z trzech plastikowych toreb, r^cznika i bielizny. Sposob wykorzystania pakietu przedstawiany jest na pakiecie w formie graficznej (rys. 6) oraz na planszy w namiocie.

2. W pierwszym namiocie - rozbieralni poszkodo-wany otwiera pakiet i wyjmuje dwie torby: czer-woni i niebieski. Nast^pnie zdejmuje odziez i wkladaji ja do czerwonego worka. Przedmio-ty osobiste, dokumenty, pieniidze itp. wklada do zoltej torby, w ktorej byl zapakowany caly pa-kiet. Obsluga rozbieralni na zamkni^ty czerwony

worek nakleja kartk^ z informacji o wlascicielu: imi^ i nazwisko.

3. Poszkodowany zabiera niebieski torb^ i przecho-dzi do namiotu - lazni, gdzie uzywajic srodkow do likwidacji skazen lub cieplej wody i mydla zmy-wa cali powierzchni^ ciala. Sanitariusz sprawdza poprawnosc likwidacji skazen oraz stan skory po-szkodowanego, a nast^pnie nakazuje przejsc do namiotu - ubieralni.

4. W ubieralni poszkodowany otwiera niebieski tor-b^ i wyjmuje r^cznik i bielizny oraz obuwie. Do-datkowo, celem unikni^cia wychlodzenia organi-zmu, poszkodowany pobiera koc i wychodzi z na-miotu.

Ryc. 6. Pakiet do likwidacji skazen wraz z nadrukowani instrukcji Zrodlo: opracowanie wlasne

Podsumowanie

Ze wzgl^du na mozliwosc utrudnien w komuni-kacji pomi^dzy ratownikami i poszkodowanym ist-nieje potrzeba zastosowania uniwersalnego j^zyka. Rozwi^zaniem tego problemu mogi byc piktogramy oraz instrukcje obrazkowe.

Uwzgl^dniajic struktury wojsk chemicznych, sugeruje si^ wprowadzenie zestawu znakow na wy-posazenie kompanii chemicznych oraz kompanii li-kwidacji skazen. W przypadku elementow podsyste-mu niemilitarnego autorzy uwazaji, ze zestaw znakow oraz tablice z piktogramami powinny znalezc zastosowanie w Specjalistycznych Grupach Ratow-nictwa Chemicznego i Ekologicznego [3-4] nalezi-cych do Centralnego i/lub Wojewodzkiego Odwodu Operacyjnego PSP, wyposazonych w sprz^t do de-kontaminacji masowej. Ponadto autorzy uwazaji, iz nalezy przygotowac jednolity algorytm likwidacji skazen poszkodowanych, ktory obowiizywalby w czasie zdarzen masowych w obu systemach.

Na szczegolna uwag^ zasluguje takze nalezyte przygotowanie logistyczne calego procesu likwida-cji skazen w tym:

у segregacja i zabezpieczenie skazonych przedmio-tów (ubran),

у wydawanie srodków do likwidacji skazen, do my-

cia i czystej odziezy, oraz у zapewnienie komfortu cieplnego i psychicznego poszkodowanym po procesie likwidacji skazen.

Zadania te mogi zostac zrealizowane poprzez wczesniejsze przygotowanie i wydanie w miejscu prowadzenia likwidacji skazen pakietów zawieraji-cych niezbçdne srodki do przeprowadzenia likwidacji skazen.

Literatura

1. Maciejewski P., Pich R., Wrzesinski J., Pellow-ski W., Robak W., Szlçk J., Zielonka Z., Wlodar-czyk T.: Praca naukowo-badawcza nr ID/869/ DzS, Analiza mozliwosci wspóípracy wojsk chemicznych oraz elementów ukíadu pozamilitarne-go w ramach likwidacji skutków aktów terroru z wykorzystaniem toksycznych substancji chemicznych lub/i promieniotwórczych. WSOWL, 2008-2010;

2. Maciejewski P., Pich R., Wrzesinski J., Ratow-nictwo chemiczne w Narodowym Systemie Po-gotowia Kryzysowego [w] Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Rózne oblicza bezpieczenstwa, [red:] M. Zubera, Drukarnia WSOWL, 2010, w druku;

3. Maciejewski P., Pich R., Wrzesinski J., Specjali-styczne Grupy Ratownictwa Chemiczno - Ekolo-gicznego Panstwowej Strazy Pozarnej - zadania

i wyposazenie cz. 1., Zeszyty Naukowe WSOWL nr 1 (155) 2010,150-160;

4. Maciejewski P., Pich R., Wrzesinski J., Specjali-styczne Grupy Ratownictwa Chemiczno - Ekolo-gicznego Panstwowej Strazy Pozarnej - zadania i wyposazenie cz. 2., Zeszyty Naukowe WSOWL nr 2 (156) 2010, 217-241;

5. Pich R., Maciejewski P., Wrzesinski J., Tech-niczne mozliwosci sprzçtu wojsk chemicznych w aspekcie likwidacji skazen na korzysc podsy-stemu niemilitarnego, V Miçdzynarodowa kon-ferencja naukowa, Katastrofy naturalne i cywi-lizacyjne - zagrozenia i wyzwania dla bezpie-czenstwa, Wyzsza Szkola Oficerska Wojsk L^-dowych im gen. Tadeusza Kosciuszki we Wroc-lawiu, 3-5 czerwca 2009, Wroclaw;

6. Pich R., Maciejewski P., Projekt racjonalizator-ski: Zestaw oznaczen Punktu Likwidacji Skazen, Decyzja nr 4/2008 z dnia 14.04.2008r;

7. Polska Norm^: Srodki i urz^dzenia do likwidacji skazen - Terminologia PN-V-01009:1999;

8. Rozporz^dzenie Rady Ministrów z dnia 16 paz-dziernika 2006 r. w sprawie systemów wykrywa-nia skazen i wlasciwosci organów w tych spra-wach. (Dz. U. z dnia 20 pazdziernika 2006).

Recenzenci dr Tomasz Wçsierski dr inz. Adam Majka