Научная статья на тему 'BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARIGA EKOLOGIK TARBIYA BERISHNING PEDAGOGIK ASOSLARI'

BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARIGA EKOLOGIK TARBIYA BERISHNING PEDAGOGIK ASOSLARI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
52
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
tabiat / jamiyat / o‘quvchi / atrof-muhit / ekologik tarbiya / pedagog. / природа / общество / учащийся / окружающая среда / экологическое образование / педагог.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — E.A. Tangirqulov

ushbu maqola boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga ekologik tarbiya berishning pedagogik asoslari haqida yozilgan. Aytish lozimki, uzluksiz ekologik tarbiya jarayonida nazarda tutilgan yuqoridagi natijalarga erishish uchun bu jarayonning faqat dars mashg‘ulotlarining takomillashtirilishiga, tabiatshunoslik fanlarining eng yangi texnologiyalar, zamonaviy metod, shakl va vositalar asosida o‘qitilishiga, boshlang‘ich sinf o‘quv dasturiga kiritilgan asosiy o‘quv fanlari mundarijasining ekologik tarbiya bilan uyg‘unlashtirilishiga tayanishi yetarli emas.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PEDAGOGICAL PRINCIPLES OF ENVIRONMENTAL EDUCATION FOR PRIMARY CLASS STUDENTS

в данной статье написаны педагогические основы экологического воспитания учащихся младших классов. Следует сказать, что для достижения вышеуказанных результатов, предусмотренных в процессе непрерывного экологического образования, этот процесс требует лишь совершенствования уроков, преподавания естественных наук на основе новейших технологий, современных методов, форм и средств, а также базовое образование, включенное в программу начальной школы. Недостаточно полагаться на гармонизацию содержания учебных предметов с экологическим образованием.

Текст научной работы на тему «BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARIGA EKOLOGIK TARBIYA BERISHNING PEDAGOGIK ASOSLARI»

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Original paper

© E.A. Tangirqulov1^_

1Termiz davlat universiteti, Termiz, O'zbekiston

Annotatsiya

KIRISH: ushbu maqola boshlang'ich sinf o'quvchilariga ekologik tarbiya berishning pedagogik asoslari haqida yozilgan. Aytish lozimki, uzluksiz ekologik tarbiya jarayonida nazarda tutilgan yuqoridagi natijalarga erishish uchun bu jarayonning faqat dars mashg'ulotlarining takomillashtirilishiga, tabiatshunoslik fanlarining eng yangi texnologiyalar, zamonaviy metod, shakl va vositalar asosida o'qitilishiga, boshlang'ich sinf o'quv dasturiga kiritilgan asosiy o'quv fanlari mundarijasining ekologik tarbiya bilan uyg'unlashtirilishiga tayanishi yetarli emas.

MAQSAD: boshlang'ich sinf o'quvchilariga ekologik tarbiya berishning pedagogik asoslari haqida gaplashaylik. Ekologik tarbiya, o'quvchilarga tabiatni ehtiramli va muhofaza qilishni o'rgatish, ularning ekologik xotirjamliklarini rivojlantirish, uning qadr-qimmatini tushuntirish va o'zaro hamkorlikni kuchaytirishga qaratilgan tadbirlar va darsliklardan iborat.

MATERIALLAR VA METODLAR: ekologik tarbiya berishda foydalaniladigan materiallar va metodlar ko'proq to'xtatilgan bo'lishi lozim. Bu, o'quvchilarning tabiatni o'rganish va uning ehtirosini oshirishga yordam beradigan qulay, amaliy, vaqtinchalik va samarali vositalar o'rniga keltiriladi. Ekologik tarbiyada foydalaniladigan materiallar va metodlar o'quvchilarning tabiatni tushunish va uning ehtirosini oshirishiga oid muhim vositalar sifatida xizmat qiladi. Raqamli texnologiyalarning ham shu jarayonda muhim o'rinlari bor, masalan, interaktiv darsliklar va virtual sayohatlar. Bu vositalar o'quvchilarga tabiatni o'rganish va uning ehtirosini oshirishda qulay va qiziqarli texnologik imkoniyatlar yaratishda yordam beradi.

MUHOKAMA VA NATIJALAR: demak, bizning oldimizda boshlang'ich sinf o'quvchilarining ekologik tarbiyasini tashkil etish masalasini hal etish vazifasi turganligini inobatga olgan holda, "ekologik tarbiya" tushunchasining pedagogik, ijtimoiy-psixologik aspektlariga batafsil to'xtalib o'tamiz.

XULOSA. ekologik tarbiya pedagogik asoslari va ularni amaliyotda qo'llash uchun materiallar va metodlar, o'quvchilarni tabiatni ehtiramli qilish va uning ehtirosini oshirishda juda muhimdir. Tabiatni o'rganish va uning muhofazasi haqida ma'lumotlar o'quvchilarga dunyoning ekologik muammolari bilan bog'liq bo'lgan muhim savollarga javob qidirish uchun zarurdir. Bu bilimlar o'quvchilarga tabiatning qadriyatini tushuntirish, ularning

ISSN 2992-9024 (online) 2024, №4 (1)

Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

insonning tabiat bilan munosabatini o'zgartirish, ekologik fikrlashni va harakatlanishni rivojlantirish uchun kerakli asoslar bo'lib keladi. Agar qiziqishlar yoki boshqa savollar bo'lsa, menga so'rashingizni so'ray olasiz. Har qanday vaqtda yordam bera olishim katta mamnuniyat bo'ladi.

Kalit so'zlar: tabiat, jamiyat, o'quvchi, atrof-muhit, ekologik tarbiya, pedagog.

Iqtibos uchun: Tangirqulov E.A. Boshlang'ich sinf o'quvchilariga ekologik tarbiya berishning pedagogik asoslari. // Inter education & global study. 2024.№4(1). B.102-109.

ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ПРИНЦИПЫ ЭКОЛОГИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ УЧАЩИХСЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ_

© Э.А.Тангиркулов1и_

1Термезский государственный университет, Термез, Узбекистан

Аннотация

ВВЕДЕНИЕ: в данной статье написаны педагогические основы экологического воспитания учащихся младших классов. Следует сказать, что для достижения вышеуказанных результатов, предусмотренных в процессе непрерывного экологического образования, этот процесс требует лишь совершенствования уроков, преподавания естественных наук на основе новейших технологий, современных методов, форм и средств, а также базовое образование, включенное в программу начальной школы. Недостаточно полагаться на гармонизацию содержания учебных предметов с экологическим образованием.

ЦЕЛЬ: поговорим о педагогических основах экологического воспитания учащихся младших классов. Экологическое образование состоит из мероприятий и учебников, направленных на то, чтобы научить студентов уважать и защищать природу, развивать свое экологическое спокойствие, объяснять ее ценность и укреплять взаимное сотрудничество.

МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: материалы и методы, используемые в экологическом образовании, должны быть более ограниченными. Он предоставляет удобные, практичные, временные и эффективные инструменты, которые помогут учащимся учиться и развивать свою страсть к природе. Материалы и методы, используемые в экологическом образовании, служат важными инструментами для понимания учащимися природы и повышения их интереса к ней. Важную роль в этом процессе также играют цифровые технологии, такие как интерактивные учебники и виртуальные туры. Эти инструменты помогают создать удобные и интересные технологические возможности для обучения учащихся и развития их страсти к природе.

ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: итак, учитывая, что перед нами стоит задача по организации экологического воспитания учащихся младших классов,

© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 4 (1)

ISSN 2992-9024 (online) 2024, №4 (1)

Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

остановимся подробно на педагогических, социально-психологических аспектах понятия «экологическое образование».

ЗАКЛЮЧЕНИЕ: педагогические основы экологического образования, материалы и методы их практического применения имеют большое значение в воспитании у учащихся уважения к природе и повышении увлечения ею. Информация об изучении природы и ее охране необходима студентам для поиска ответов на важные вопросы, связанные с экологическими проблемами мира. Эти знания являются необходимой основой для объяснения учащимся ценности природы, изменения их отношений с природой, развития экологического мышления и движения. Если у вас есть интерес или другие вопросы, не стесняйтесь спрашивать меня. Буду рад помочь в любое время.

Ключевые слова: природа, общество, учащийся, окружающая среда, экологическое образование, педагог.

Для цитаты: Тангиркулов Э.А. Педагогические принципы экологического образования учащихся начальных классов. // Inter education & global study. 2024. №4(1). B. 102-109.

PEDAGOGICAL PRINCIPLES OF ENVIRONMENTAL EDUCATION FOR PRIMARY CLASS STUDENTS_

© Elmurad A. Tangirkulov1^_

1Termiz State University, Termiz, Uzbekistan

Annotation

INTRODUCTION: this article describes the pedagogical foundations of environmental education for primary school students. It should be said that in order to achieve the above results provided for in the process of continuous environmental education, this process only requires improving lessons, teaching natural sciences based on the latest technologies, modern methods, forms and means, as well as basic education included in the primary school curriculum. It is not enough to rely on the harmonization of the content of educational subjects with environmental education.

AIM: let's talk about the pedagogical foundations of environmental education for primary school students. Environmental education consists of activities and textbooks aimed at teaching students to respect and protect nature, develop their environmental awareness, explain its value and strengthen mutual cooperation.

MATERIALS AND METHODS: the materials and methods used in environmental education should be more limited. It provides convenient, practical, temporary and effective tools to help students learn and develop their passion for nature. The materials and methods used in environmental education serve as important tools for students' understanding of and interest in nature. Digital technologies, such as interactive textbooks and virtual tours, also play an important role in this process. These tools help create

© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 4 (1)

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

convenient and engaging technology experiences for students to learn and develop their passion for the outdoors.

DISCUSSION AND RESULTS: so, given that we are faced with the task of organizing environmental education for primary school students, let us dwell in detail on the pedagogical, socio-psychological aspects of the concept of "environmental education".

CONCLUSION: the pedagogical foundations of environmental education, materials and methods of their practical application are of great importance in instilling in students respect for nature and increasing passion for it. Information about the study of nature and its conservation is necessary for students to find answers to important questions related to environmental problems of the world. This knowledge is a necessary basis for explaining to students the value of nature, changing their relationship with nature, and developing environmental thinking and movement. If you have interest or other questions, feel free to ask me. I'll be happy to help at any time.

Key words: nature, society, student, environment, environmental education, teacher.

Tarbiya jarayoni bola shaxsini rivojlantirishga qaratilgan bir qator yo'nalishlarni o'z ichiga oladi va ular o'rtasida izchil bog'liqlikni ta'minlash orqali barcha yo'nalishlarni yaxlit bir tarbiya mexanizmiga aylantirish mumkin. Ekologik tarbiya tarbiyaviy jarayonning muhim yo'nalishlaridan biri bo'lib, bolaning atrof muhitga ijobiy munosabatini shakllantirish, uning tabiat elementlarining inson hayotidagi o'rnini ongli ravishda anglashi hamda olam manzaralari haqida keng va yorqin tasavvurga ega bo'lishi kabi maqsadlarga erishish orqali unda fanlar o'rtasidagi integratsiyalarni tushunishi, real tasavvurlarining rivojlanishi, o'quv-bilish faolligining ortishi kabi didaktik natijalar ko'zda tutiladi.

Ekologik muammolarni ekologik tarbiyani takomillashtirish orqali hal etishning ayrim jihatlari o'zbek olimlaridan Sh.Avezov, N.Ashurova, I.X.Ayubova, N.Bozorova kabi olimlarning tadqiqotlarida o'z aksini topgan bo'lsa, boshlang'ich ta'limda o'quvchilarga ekologik tarbiya berish muammolari ushbu ishlarida o'rganilgan.

Tabiatda hodisalarini o'rganish, sodir bo'ladigan tabiiy o'zgarishlarning inson hayotiga ma'lum darajadagi ta'siri, umuman, ijtimoiy turmushdagi tabiat faktorini o'rganish sohasida yurtimiz mutafakkir va olimlari Al-Xorazmiy, Abu Nasr Forobiy, Abu Rayxon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Abdurazzoq Samarqandiy, Mirzo Ulug'bek, Zahiriddin Muhammad Bobur, Sulton Balxiy, Maxsud ibn Vali va boshqa buyuk bobolarimizning salmoqli ishlar olib borganliklari tarixdan ma'lum.

Demak, bizning oldimizda boshlang'ich sinf o'quvchilarining ekologik tarbiyasini tashkil etish masalasini hal etish vazifasi turganligini inobatga olgan holda, "ekologik tarbiya" tushunchasining pedagogik, ijtimoiy-psixologik aspektlariga batafsil to'xtalib o'tamiz.

For citation: Elmurad A. Tangirkulov. (2024) 'Pedagogical principles of environmental education for primary class students', Inter education & global study, (4(1)), pp. 102— 109. (In Uzbek).

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

A.N.Ilina fikriga ko'ra, "ekologik tarbiya - bu shaxsning jamiyatda joriy etilgan va omma tomonidan umume'tirof etilgan ekologik madaniyatni egallashga intilishidir, bundan kelib chiqib aytish mumkinki, ekologik tarbiyaning pirovard maqsadi muayyan shaxsda shaxsiy ekologik madaniyatni shakllantirishdan iborat" [1, C.64-75.]. Yig'ilgan tajribalarga ko'ra, ekologik madaniyatning tub negizi hisoblangan ekologik tarbiyaning ilk ildizlari inson hayotining dastlabki o'n yilligida shakllana boshlaydi. Biroq bolaning oila bag'rida oladigan ekologik tarbiyasi aksar hollarda stixiyaviy xususiyatga ega bo'lib, tizimli ko'rinishga ega bo'lmaydi va unda izchillik, uzviylik, onglilik kabi tamoyillarga amal qilinishi kuzatilmaydi. "Oilaviy muhitda ekologik tarbiya umumiy tarbiyaning tarkibiy qismi sifatida qaraladi va ko'proq milliy an'ananalar, qadriyatlar negizidagi olib boriladi. Shuning uchun ham biz ekologik tarbiyaning boshlang'ich bosqichi - boshlang'ich ta'lim davriga to'g'ri keladi" [2, C.77-83.], degan fikrni to'g'ri deb hisoblaymiz.

Boshlang'ich sinf o'quvchilarining ekologik tarbiyasi ularning o'z mahallalari, o'z yashab turgan geografik hududlariga xos ekologik bilimlar, tabiatshunoslik, geografiya, boshlang'ich o'lkashunoslik kabi fan sohalari bo'yicha bilimlariga, tabiatga nisbatan ijobiy-emotsional munosabatlariga, oilaviy qadriyatlariga, ekologik qadriyatlar bilan milliy qadriyatlarning uyg'unlashtirilganligiga asoslanadi. Ekologik tarbiya tushunchasining pedagogik aspektida uning konseptual komponentlari quyidagilardan iborat bo'ladi: -zarur darajada boshlang'ich ekologik bilimlar;

-mavjud ekologik bilimlarni amaliy vaziyatlarda qo'llay bilish, ya'ni ekologik xatti-harakatlar ko'nikmasiga ega bo'lganlik;

-lokal va mahalliy ekologik muammolar haqida tasavvurga ega bo'lish; -mahalliy ekologik muammolar bilan ijtimoiy turmush tarzi o'rtasidagi bog'liqliklarni tavsiflay bilish;

-ekologik ta'lim-tarbiyani milliy va mahalliy qadriyatlar bilan uyg'unlashtirish [3, C.25-

Shundan kelib chiqib, boshlang'ich sinf o'quvchilarining ekologik tarbiyasini jarayon sifatida tashkil etishda darsdan tashqari, sinfdan tashqari mexanizmlarini takomillashtirish ilmiy-pedagogik muammoga aylanadiki, bizning nazarimizda bu mexanizmlar bola ekologik madaniyatining axloqiy, emotsional va me'yoriy-faoliyatli komponentlarining zarur darajada shakllanishini ta'minlovchi, shuningdek, uning ekologik dunyoqarashini kengaytiruvchi pedagogik ta'sir vositasiga aylananadi.

Shu tariqa, boshlang'ich sinf o'quvchilarining ekologik tarbiyasini tashkil etishning quyidagi aspektlari muhim tarbiya mexanizmlari sifatida muhimlik kasb etadi:

-bolada oilaviy tarbiya va olam manzaralariga oid bilimlarni uyg'unlashtirish orqali tabiatga nisbatan ijobiy munosabatni shakllantirish;

-atrof muhit komponentlari, tabiat vakillari bilan bevosita tanishish asnosida bolada hissiy-emotsional axloqiy-ekologik qarashlarni shakllantirish va davomli rivojlantirish;

-lokal ekologik muammolar, mahalliy ahamiyatga bo'lgan ekologik omillarni bartaraf etishga oid boshlang'ich ekologik bilimlarni shakllantirish orqali bolada ekologik madaniyatning dastlabki komponentlarini shakllantirish;

27].

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

-darsdan tashqari vaqtlarda tabiat ob'ektlariga, tarixiy obidalarga o'lkashunoslik ekskursiyalari uyushtirish orqali boshlang'ich sinf o'quvchisining tabiat va atrof muhit bilan bevosita muloqotga kirishishi uchun sharoit yaratish;

-xalq pedagogikasi, oilaviy pedagogika vositalari orqali bola shaxsining shakllanishida tabiat va atrof muhitga ijobiy munosabatning ustivorligiga erishish;

-boshlang'ich ta'lim mazmunini hosil qiluvchi o'quv fanlari mundarijasini ekologik va atrof-muhit muhofazasiga oid mavzular bilan boyitish;

-tabiatshunoslik mavzulariga bag'ishlangan sinfdan tashqari mashg'ulotlar va tarbiyaviy soatlar mundarijasini ishlab chiqishda atrof muhitga bo'lgan ijobiy munosabatni shakllantirishga qaratilgan mavzularning ustivorligini ta'minlash [4, C. 57-59.].

Biroq hozirgi kunda boshlang'ich sinf o'quvchilarining ekologik tarbiyasi sohasidagi jarayonlar va voqeliklar o'rtasida bir qator qarama-qarshiliklarni kuzatish mumkin. Xususan:

-maktab darsliklaridagi ekomadaniy tartiblarning deklarativ tarzda o'rnatilishi va atrof muhitga nisbatan sodir etilayotgan salbiy xatti-harakatlar o'rtasidagi nomuvofiqliklar (ya'ni bolaning darsdan tashqari vaqtida tabiatga nisbatan kattalar tomonidan sodir etiladigan tajovuzlar);

-olamning boshlang'ich sinf o'quvchisiga taqdim etiladigan ko'rgazmali manzarasining mukammallik kasb etishi uchun sinfda tashkil etiladigan dars mashg'ulotlarining o'quvchining tashqi muhit bilan munosabatga kirishi borasidagi imkoniyatlarning cheklanganligi;

-bola shaxsini rivojlantirish jarayonining uzluksizligini to'laqonli ta'minlanishi uchun unda ekologik dunyoqarashning shakllanishiga turli tarbiya institutlari tomonidan ta'sir etish tuzilmalari mavjud emasligi;

-kichik yoshli o'quvchilarning atrof muhit va tabiatni emotsional-timsolli idrok etishlari uchun tarbiyaviy ishlarning ratsional tafakkur asosida yo'lga qo'yilishidagi ayrim kamchiliklar [5, C.7].

Ekologik dunyoqarash shakllanishi - uzluksiz va davomli jarayondir. Mutaxassislarning (B.M.Mirkin, L.G.Naumova,) fikricha, eng avval insonda tabiatni asrash ko'nikmasi shakllantiriladi: buning uchun unga tabiat boyliklari, tabiat hodisalari, tabiat bag'ridagi turfa jonzotlar haqida qiziqarli bilimlar berib boriladi. Bizning fikrimizcha, maktabgacha ta'lim tashkilotlaridagi tarbiyaviy mashg'ulotlar, boshlang'ich sinflarda o'tiladigan tabiatshunoslik darslari o'simliklar, eng kichik hasharotlar, tabiat hodisalari haqidagi qiziqarli, ta'sirli, mulohazaga da'vat etuvchi voqealar, hikoyalar bilan yanada boyitilishi lozim. Bu hikoyalarning mahalliy ekologik muammolarga qaratilganligi yanada ko'proq samara beradi. Masalan, Surxondaryo viloyatining Angor, Sherobod, Qiziriq tumanlarining ayrim hududlarida yerosti suvlarining to'planishi natijasida tuproq eroziyasi sodir bo'lish hollari kuzatilgan davrlar ham bo'lib turadi. Ma'lumki, yerosti suvlarini bitta o'zanga to'plash va umumiy oqimga yo'naltirish ma'lum tizim va texnologiya asosida olib boriladi. Biroq, maxsus qazilgan zovurlar bo'yida o'sgan yulg'un, yantoq, qamish kabi yovvoyi o'simliklarning mahalliy aholi tomonidan betartib yo'q qilinishi, sug'orishni noto'g'ri

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

tashkil etish natijasida tuproqning zovurga tomon "og'ishi", ya'ni eroziyasi sodir bo'ladi. Xuddi shu hodisa asosida o'qituvchi kichik hikoya tuzishi va mahalladagi zovurbo'yi ko'chalardagi xonadonlar misolida ta'sirli tarzda so'zlab berishi, yakunida esa bolalarning bu boradagi xulosalarini so'rashi mumkin bo'ladi. Demak, ekologik dunyoqarashni shakllantirishning birinchi bosqichi bolada tabiatga mehr uyg'otish, tabiat bilan bog'liq muammolarga hamdardlik tuyg'ularini rivojlantirish asnosida birlamchi ekologik bilimlar, ko'nikmalar berib borishdan iboratdir.

Ekologik ta'lim va tarbiyaning bosh maqsadi hisoblangan ekologik dunyoqarashni shakllantirishning navbatdagi bosqichini ham ta'limning eng boshlang'ich bo'g'inlarida amalga oshirish mumkin, deb hisoblaymiz.

Biz yuqorida atrof-muhit, jonli va jonsiz tabiat bilan tirik organizmlar o'rtasida kechadigan doimiy munosabatlarni barqarorlashtirish, ekotizimlar holatini saqlash, umumiy tarzda esa tabiatni asrash, muhofaza qilish uchun shaxsning zarur darajada ekologik ko'nikmalar, ekologik bilim va tafakkur, ekologik ongga, pirovardida esa ekologik madaniyatga ega bo'lishi lozimligini, bu natijaga erishish o'quv muassasalarida ekologik ta'lim va tarbiyaning zamonaviy usul, metod, shakl va vositalar orqali olib borilishini taqozo etishiga oid mulohazalarni keltirib o'tdik. Shuningdek, ushbu faslning dastlabki qismlarida jamiyat taraqqiyoti bilan ekologik muammolar o'rtasidagi to'g'ri mutanosiblik mavjudligi, ya'ni jamiyat moddiy va iqtisodiy jihatdan rivojlana borgani sari ekologik muammolar ko'lami kengaya borishini, bu esa insonning moddiy ehtiyojlari ortib borishi bilan bog'liq ekanligini mutaxassislar va tadqiqotchilarning fikrlariga tayangan holda asoslab bergan edik.

Ekologik dunyoqarash shakllanganligining navbatdagi bosqichi shaxsning ekologik madaniyatga ega bo'lishidek pirovard natija hisoblanadi. Bunday sharoitlarda o'qituvchining asosiy vazifasi - boshlang'ich sinf o'quvchilarining yoshga oid, individual va psixologik imkoniyatlaridan kelib chiqib, ularda boshlang'ich ekologik madaniyatni shakllantirishning mundarijasini belgilab olishdan iborat bo'lmog'i lozim. Shu o'rinda ekologik madaniyat tushunchasi va uni shakllantirish mexanizmlariga to'xtalib o'tish zarurati tug'iladi.

Xo'sh, biz "ekologik madaniyat" deganda nimani tushunimiz lozim? Ekologik madaniyat va ekologik tarbiya, ekologik tafakkur va ekologik ong tushunchalari o'rtasida qanday strukturaviy, konseputal aloqadorliklar va umumiyliklar mavjud? Umumiy tarzda qaraydigan bo'lsak, ekologik madaniyat - bu tabiat va atrof-muhit bilan kechadigan munosabatlarda hal etiladigan masalalarni ekologiyaga oid bilim, malaka, ko'nikma va eng muhimi qat'iy javobgarlik hissi bilan hal etish zaruratini ongli ravishda his etishdir.

ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES

1. Бобылев Л.Д, Бобылева О.Д. Экологическое воспитание младших школьников.

Начальная школа. - 2003. - № 5. - С.64-75.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

2. Бобылева Л.Д. Практическая направленность экологического образования младших школьников / Межвуз. сб. науч. тр. - 1989. - С.77-83.

3. Кириллова З.Л. Экологическое образование и воспитание школьников в процессе изучения природы / З.Л. Кириллова// Начальная школа. - 1989. - № 5. -С.25-27.

4. Бобылева, Л.Д. Повышение эффективности экологического воспитания. -Биология в школе. - 2008. - №3. - С. 57-59.

5. Цветкова И.В. Теоретические и методические основы экологического воспитания младших школьников во внеурочное время, автореферат дисс. кан.пед. наук. Москва-1999, С.-7.

6. Новиков Ю.И. Охрана окружающей среды. М.Высшая школа, 1987.

7. Tilovov T. Ekologiyaning dolzarb muammolari. -Qarshi: Nasaf, 2003.

8. А.Ю. Винокуров. Актуальные вопросы прокурорского надзора и обеспечения законности в сфере экологии. М.2008.с-218.

9. Б.М. Миркин, Л.Г. Наумова. Проблема формирования экологического менталитета. Экология и жизнь.-2011.-№ 7, с.49.

MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМATSIЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]

Elmurod Tangirqulov Aliyarovich, o'qituvchi [Элмурад Тангиркулов Алиярович,

преподаватель], [Elmurad A. Tangirkulov, teacher]; manzil: O'zbekiston, 117036, Surxandaryo, Termiz, 4 mkr 5/2 uy [адрес: Узбекистан, 117036, Сурхандарьинская, Термез, 4 мкр 5/2], [address: Uzbekistan, 117036, Surkhandarya, Termez, 4 mkr 5/2 House]; e-mail: kamolhukmayev789@gmail

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.