Научная статья на тему 'Қазақстан тұрғындарының кейбір ұлт өкілдерінің жоғарғы шайнау тістерінің анатомиялық ерекшеліктерін ескере отырып ортопедиялық емнің сапасын арттыру'

Қазақстан тұрғындарының кейбір ұлт өкілдерінің жоғарғы шайнау тістерінің анатомиялық ерекшеліктерін ескере отырып ортопедиялық емнің сапасын арттыру Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
67
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Эстетика / анатомиялық ерекшелік / тісті мүсіндеу / Aesthetics / anatomical features / modeling teeth

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Е Х. Абдразаков, Г Т. Досбердиева, А Т. Төреханова

Тіс сауытының және тіс қатарының ақауларын ортопедиялық емдеу тіс тінінің және тіс қатарының кетігіңің жоғалтқан морфологиялық элементтерін қалыпына келтірумен жүреді. Осыған орай ортопедиялық стоматологияда эстетиканың маңызы ұлғайды. Жасанды тістердің табиғи түрге жеткізу үшін тістердің түсін, көлемін, пішінін, сырқы сипатын ұлт ерекшеліктерін ескермей жекелендіру қағидаларын қолданылады. Сонымен, казақ және орыс ұлтының арасында жүргізілген одонтоскопиялық салыстырмалы анализ барысында Карабелли төмпешігінің болмауы (1,3рет), төрт төмпешікті төменгі бірінші азу тістің болмауы, тригонидтің дистальді айдаршығы қазақ ұлтында орыс ұлтына қарағанда (8,7рет) көп кездескен. Одонтологиялық сипаттың негізгі кешені қазақ ұлтын еуропоидты-монголоидты метисті топ ретінде сипаттайды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Е Х. Абдразаков, Г Т. Досбердиева, А Т. Төреханова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVING THE QUALITY OF ORTHOPEDIC TREATMENT, TAKING INTO ACCOUNT THE FEATURES OF THE UPPER TEETH ANATOMICAL STRUCTURE OF PEOPLE OF DIFFERENT ETHNIC GROUPS IN KAZAKHSTAN

In dentistry has increased dramatically the importance of the use of aesthetics. To achieve a natural effect of artificial teeth used principles customize the appearance of the crowns on the size, color, shape, nature of the surface without the racial ethnic characteristics of the patients. The present study was a comprehensive survey of anatomical and topographical features of the structure of the side groups of teeth in persons Russian and Kazakh nationality . Thus, the results of the comparative analysis of the data odontoskopi persons Russian and Kazakh ethnic groups show that the Kazakhs identified the following indicators. The analyze of the Carrabelle cusp between Russian and Kazakh populations shows that Russian population’s cusp is higher. This result was seen in 36,6% of population, but you can not see on 43.8% of them. 83.5¿ of Kazakh population don’t contain this difference, but 16,5¿ of this population has. The results of our research can help to identify the nationality of person by anatomy topographical indicators and to improve quality of dentist by dealing with these differences in accordance with today’s demands; also can be implemented in Medicine Judge Expertise.

Текст научной работы на тему «Қазақстан тұрғындарының кейбір ұлт өкілдерінің жоғарғы шайнау тістерінің анатомиялық ерекшеліктерін ескере отырып ортопедиялық емнің сапасын арттыру»

www.kaznmu.kz В G С IН И КК,!НМ¥/*

K.R. ISMAILOV, R.M. VALIYEVA, R.M.ISMAILOV

Asfendiyarov Kazakh National medical university Department of Maxillofacial Surgery Children's Dental Clinic

BALANCED DIET IN PREVENTION OF DENTAL DISEASES

Resume: Health of modern man by 60% depends on lifestyle. At the same time a healthy lifestyle determines not only the absence of disease, but also the optimal functioning of all organs and systems, including the oral cavity. The high prevalence and intensity of the destruction of basic dental diseases put forward their problem prevention in the number of special relevance and significance. Modern prevention can be divided into primary, secondary and tertiary. The most rational and effective primary prevention of diseases, which defines it in a number of priority areas of health and medicine in general. Measures of effective primary prevention of dental diseases include a balanced diet, as one of the components of a healthy lifestyle, directly affect oral health.

Keywords: prevention of oral disease, good nutrition, active chewing, synthetic substitutes.

УДК 616.314-089.23:611.572.77(574)

Е.Х.АБДРАЗАКОВ, Г.Т.ДОСБЕРДИЕВА, А.Т.Т0РЕХАНОВА, Ш.П.ОМАРЖАНОВ

СЖАсфендияров атындагы К,аз¥МУ, стоматология институты Интернатура бойынша стоматология кафедрасы

КАЗАХСТАН Т^ЫНДАРЫНЫН, КЕЙБ1Р ¥ЛТ 0ЮЛДЕРШЩ ЖОFАРFЫ ШАЙНАУ Т1СТЕР1НЩ АНАТОМИЯЛЬЩ ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1Н ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП ОРТОПЕДИЯЛЫК ЕМНЩ САПАСЫН АРТТЫРУ

Tic сауытыныц жэне mic цатарыныц ацауларын ортопедиялыц емдеу mic тшшц жэне mic цатарыныц кет!г1ц!ц жогалтцан морфологиялыц элементтерш цалыпына келmiрумен ЖYредi. Осыган орай ортопедиялыц стоматологияда эстетиканыц мацызы улгайды. Жасанды micmердiц табиги mYрге жетюзу Y^rn micmердiц mYciн, келемш, тшшн, сырцы сипатын улт ерекшелiкmерiн ескермейжекелендiру цагидаларын цолданылады.

Сонымен, казац жэне орыс ултыныц арасында ЖYргiзiлген одонтоскопиялыц салыстырмалы анализ барысында Карабелли темпеш^шц болмауы (1,3рет), терт mвмпешiкmi mвменгi бiрiншi азу micmiц болмауы, mригонидmiц диcmальдi айдаршыгы цазац ултында орыс ултына цараганда (8,7рет) кеп кездескен.

Одонтологиялыц сипаттыц негiзгi кешеш цазац ултын еуропоидты-монголоидты меmиcmi топ ретнде сипаттайды. Tyttmdi свздер: Эстетика, анатомиялыц ерекшелк mwmiMYciндеу

К^рп заманда стоматологиялы; практикада эстетиканы колдану талаптары артты. Жасанды тктердщ шынайы тшмдтпн (эффекткш) арттыру ушш сауыттардыц сырт пШш курылысыныц жекедаралык; принциптерш крлдану ягни олардыц мелшерь тшм, келем^ туй, наукастардыц нэсщщк - улттык; ерешелштерш ескере крлдану. Бiзге мэлiм болган, тк сауытыныц бедерi езше тэн, езшдш топографиялык; курылымдарга (структурага) жэне эртYрлi улттык; топтарда кейбiр айкындалган нэсiлдi дифференциациалаушы ерекше белгiлерге ие. Мiне осы белплерд кере, тани бiлу жэне оны практика ЖYзiнде iске асыру ма;сатында 6i3 арнайы зерттеулер ЖYргiзудi алга ма;сат етiп койдык;. Жумыс нэтижесiнде бiздiц дэрiгер стоматологтар диагностика ЖYргiзген кезде жэне емдiк

шараларын жоспарлаганда кеп эстетикалык нэтижеге крл жеткiзу ушш улттык ерекшелiктердi ескеруге мумгандш алады.

Сол себептен заманауи мумгашШктерд жэне ;азiргi заманга лайьщты талаптарды ескерiп 6i3,i4 зерттеулерiмiздiц максаты T0мендегiдей болды. Алматы каласыныц тупгалшт тургындарыныц шайнау тiстерiнiц анатомо -топографиялык курылысыныц ерекшелiктерiн кешендi турде зерттеу жэне соныц нэтижесiнде тк пiшiндерi аркылы адамныц ултын болжамдау болып табылды. Эдiстер мен зерттеу материалдары. Тексерiлген жалпы адамдар саны 1000 адамнан туратын екi топ курылды. Бiрiншi топта 600 адам казак; улт егалдерь Екiншi топты 400 адам орыс улт егалдерь

Кесте 1 - Зертелген топтарды жынысы мен жас еркшелiктерiне карай топтастыру

Бакылау топтары Тексершгендер жалпы саны Тацдап алынFандер Жынысы Саны Жасы

Бiрiншi негiзгi (казактар) 600 110 Ер 70 16 - 22

Эйел 40

Екiншi негiзгi (орыс) 400 110 Ер 70 16 - 22

Эйел 40

Барльиы 1000 220 220

Одонтологиялы; зерттеу багдарламасында

одонтоскопиялы; зерттеу негiзгi орын алады. Ягни адам ианщ топографиясында альтернативтiк белплердщ кездесуiн немесе болмауын карастырдьщ. Шайнау тктерше

катысты келесi белгiлер зерттелда: Карабелли T0мпешiгiнiц дамуы, дистальдi тацдай T0мпешiгiнiц (гипоконустыц) редукцияга ушырау дэрежей. Карабелли темпешй'шщ дамуы (Сурет. 1, 2).

Сурет 1 - Зубов А.А. бойынша карабелли темпешшнщ даму дэрежей

Карабелли темпешМ бойынша салыстырмалы анализi орыс улты 0кiлдерiнде бул т0мпешiк ;азак;тармен салыстырганда анагурлым жогары ягни 36,6% кездеседъ ал 43,8% адамда

бул к0рсеткiш жо;. Казак;тардыц 83,5% адамдарда бул к0рсеткiш жо; тек 16,5% адамдарда кездеседь

Кесте 2 - Карабелли тампепипшц айк;ындалу дэрежей %.

орыс 2-5 балл

казак 2-5 балл

казак 0-балл

орыс О-балл

Жогаргы жа; CYЙегiндегi бiрiншi улкен азу тiстерiндегi тригонидтiц дистальдi айдаршы; белгi бойынша салыстырмалы анализi орыс улты 0кiлдерiнде бул т0мпешiк ;азак;термен салыстырганда он есе т0мен ягни орыс улт 0кiлдерi 2,6% к0рсетюш болса, ал ;аза;тарда 22,5% ды

;урады. К^азак; улт 0кiлдерiнде бул К0рсетгаш элде;айда жиi кездеседi.

Дистальд тацдай темпештнщ (гипоконустыц) редукцияFа ушырау дэрежесi. Бiздiц зерттеуiмiзде дистальдi тацдай т0мпешМнщ редукцияга ущырау дэрежесi аньщталды (Сурет 3).

Сурет 3 - Дистальдi тацдай темпешМнщ редукцияга ушырау дэрежесi

Бiрiншi непзп топта кеп жагдайда дистальдi темпешштщ редукцияга ушырамаган TYрi жиi кездест 99,6% (Кесте 2).

Екiншi непзп топта дистальд т0мпешiктiц редукцияга ушыраган TYрi жиi кездестi 72,8%.

Кесте 2 - Дистальд тацдай темпешМнщ редукцияга ушырау дэрежесi %. 80 70 60 50 40 30 20 10 0

Тип 4 Тип 4- Тип 3+ Тип 3

Типы 3,3+

Зерттеу нэтижелерi жэне оны талцылау. Диагностикалык Yсiндерде жургiзiлген одонтоскопиялык зерттеу нэтижелерi казак жэне орыс улт 0кiлдерiнiц Карабелли темпешМ бойынша салыстырмалы анализi орыс улты 0кiлдерiнде бул T0мпешiк каза;тармен салыстырганда анагурлым жогары ягни 36,6% кездеседь ал 43,8% адамда бул керсетгаш жо;. Казактардыц 83,5% адамдарда бул керсетгаш жок тек 16,5% адамдарда кездеседъ

Бiрiншi негiзгi топта кеп жагдайда дистальдi темпешiктiц редукцияга ушырамаган TYрi жиi кездестi 99,6%.

Екiншi негiзгi топта дистальдi темпешштщ редукцияга ушыраган TYрi жиi кездест 72,8%.

Мiне осы зерттеу нэтижелершщ кемегiмен бiз тiстердiц анатомо-топографиялы; ерекшелштерше карап оныц улт ерекшелiктерiн аньщтауга жэне стоматолоиялык емдi осы ерекшелiктердi ескерiп казiргi заман талаптарга сэйкестендiрiп оныц сапасын арттыру жэне сот медицинасында кецiнен колдануга тэжiрибеге кецшен енгiзуге болады.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Зубов А.А. Одонтология: Методика антропологических исследований. - Наука. - 1968. - 200 с.

2 Исмагулов О., Сихимбаева К.Б. Этническая одонтология Казахстана. - Алматы: Наука, 1989. - 145 с.

3 3.3убов А.А. Этническая одонтология. - Наука. - 1973. - 200 с.

4 Зубов А.А. Этническая одонтология СССР. - Наука. - 1979. - 122 с.

5 Материалы по одонтологии казахов // Советская этнография. - 1972. - №4. - С. 51-63.

6 Зубов А.А. Дистальный гребень тригонида на нижних молярах человека. // Вопросы антропологии. - 1967. - №26. - С. 71-85.

7 Зубов А.А. О расово-диагностическом значении некоторых одонтологических признаков. // Советская этнография. - 1968. - №3. - С. 85-93.

8 Зубов А.А., Халдеева Н.И. Одонтология в современной антропологии. - Наука. - 1989. - 232 с.

Е.Х. АБДРАЗАКОВ, Г.Т. ДОСБЕРДИЕВА, А.Т. ТОРЕХАНОВА, Ш.П. ОМАРЖАНОВ

Институт стоматологии КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова Кафедра интернатуры по стоматологии

ПОВЫШЕНИЕ КАЧЕСТВА ОРТОПЕДИЧЕСКОГО ЛЕЧЕНИЯ С УЧЕТОМ ОСОБЕННОСТЕЙ АНАТОМИЧЕСКОГО РЕЛЬЕФА ВЕРХНИХ ЖЕВАТЕЛЬНЫХ ЗУБОВ У ЛИЦ РАЗЛИЧНЫХ ЭТНИЧЕСКИХ ГРУПП НАСЕЛЕНИЯ КАЗАХСТАНА

Резюме: Ортопедическое лечение дефектов коронок и зубных рядов всегда сопровождается необходимостью восстановления утраченных морфологических элементов зубной ткани или отсутствующего зуба в зубном ряду. В связи с этим в ортопедической стоматологии резко возросла значимость использования эстетики. Для достижения наибольшего эффекта естественности искусственных зубов используются принципы индивидуализации внешнего вида коронок по размеру, цвету, форме, характеру поверхности без учета расово-этнических особенностей пациентов.

Таким образом, результаты одонтоскопического сравнительного анализа данных лиц русской и казахской национальностей показывают, что у лиц казахской национальности выявлены следующие показатели: наибольшее число отсутствия бугорка Карабелли, (в 1,3 раза), отсутствие четырехбугоркового первого нижнего моляра, увеличение числа дистального гребня тригонида - (в 8,7 раз) по сравнению с данными лиц русской национальности. Основной комплекс одонтологических черт характеризует казахов как европеоидно-монголоидный метисной этнической группы. Ключевые слова:Эстетика, антомические особенности, моделирование зубов

E.H. ABDRAZAKOV, G.T. DOSBERDIYEVA, A.T. TOREKHANOVA, SH.P. OMARZHANOV

Institute of Dentistry KazNMU them. S.DAsfendiyarov Department of internship in dentistry

IMPROVING THE QUALITY OF ORTHOPEDIC TREATMENT, TAKING INTO ACCOUNT THE FEATURES OF THE UPPER TEETH ANATOMICAL STRUCTURE OF PEOPLE OF DIFFERENT ETHNIC GROUPS IN KAZAKHSTAN

Resume: In dentistry has increased dramatically the importance of the use of aesthetics. To achieve a natural effect of artificial teeth used principles customize the appearance of the crowns on the size, color, shape, nature of the surface without the racial - ethnic characteristics of the patients.

The present study was a comprehensive survey of anatomical and topographical features of the structure of the side groups of teeth in persons Russian and Kazakh nationality . Thus, the results of the comparative analysis of the data odontoskopi persons Russian and Kazakh ethnic groups show that the Kazakhs identified the following indicators.

The analyze of the Carrabelle cusp between Russian and Kazakh populations shows that Russian population's cusp is higher. This result was seen in 36,6% of population, but you can not see on 43.8% of them. 83.5% of Kazakh population don't contain this difference, but 16,5% of this population has.

The results of our research can help to identify the nationality of person by anatomy topographical indicators and to improve quality of dentist by dealing with these differences in accordance with today's demands; also can be implemented in Medicine Judge Expertise. Keywords: Aesthetics, anatomical features, modeling teeth

УДК 616.216.1 - 002 - 089.878

М.И. ВАНСВАНОВ, К.К. ТАЛИМОВ, Б.А. АМАНТАЕВ, А.Б. АМАНГАЛИЕВ

ЖОFАРFЫ ЖАК КОЙНАУЫНА ЕНГЕН Б0ГДЕ ДЕНЕЛЕРДЕН ДАМЬ№АН СИНУСИТТ1 ХИРУРГИЯЛЬЩ ЖОЛМЕН

ЕМДЕУДЩ ИННОВАЦИЯЛЬЩ ТЭСГЛ1

2015жылдан 2013жылдар аралыгында жогаргы жац суйег! цойнауына енген бвгде денелерлен дамыган синуситпен емделген 11 науцас бацыланды.Оларга цолданылган Колдуэлл-Люк,Иванов жэне эндоскопиялыц оталардыц жацын жэне кеш бацыланган нэтижелерше салыстырмалы сараптама жург!з1лд!.

Эндоскопиялыц хирургияныц нэтижелшгi дэлелдендi. Науцастардыц аурухана жагдайында емделу уацыты цысцарды, басца тэслдерде байцалатын асцыну к8рiнiстерi(жоrарrы ерiннiц,тiстердiц жаны кету^урыннан шыгатын белшстер) мулдем болмады.

TYÜiHÖi свздер: жогаргы жац сyйегi цойнауы синуситi,бвгде дене,аз зацымды хирургия, эндодонтиялыц ем, тiс имплантациясы.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.