коррекции здоровья подопытных крыс с кадмиевой интоксикацией поделили на две группы по 15 крыс в каждой. В первой опытной группе крысам ежедневно вводили к обычному суточному рациону питания 50 г/кг пектин содержащего шубата в течение последующих 30 дней, крысам второй (контрольной) группы давали 50 мл/кг традиционного шубата без пектина. Интактная группа из шести здоровых крыс оставалась на обычном для них рационе. У крыс осуществляли забор крови на пике интоксикации и через 30 дней кормления их исследуемыми двумя видами шубата: пектин содержащим и традиционным шубатом. Отмечено, что введение в ежедневный пищевой рацион пектин содержащего шубата значительно повышало все изучаемые показатели крови у крыс в опытной группе по сравнению с таковыми показателями крыс из контрольной группы и приближало эти величины к аналогичным параметрам здоровых крыс из интактной группы, а также было отмечено значительное улучшение общего состояния экспериментальных крыс.
Терапевтический эффект пектина обусловлен наличием в его химической структуре карбоксильных групп и спиртовых гидроксилов, которые способствуют образованию прочных нерастворимых комплексов с поливалентными металлами, выводящими из организма тяжелые металлы и нуклиды.
Таким образом, можно сделать важный вывод о том, пектин содержащий шубат обладает детоксикационными свойствами и выводит тяжелые металлы из организма, способствуя нормализации показателей крови и снижению интоксикации организма, а также о возможности использования данного вида шубата, как функционального лечебно-профилактического продукта для коррекции и поддержания здоровья людей в экологически неблагополучных регионах.
АСТАНА КАЛАСЫНЫН СУ САПАСЫ Ж8НЕ Т¥ТЫНУ ЖАГДАЙЫ
Тарджибаева С.1,Сер^бай С.2, Назарбайулы Б.3, Нурберген Ж.4,
Алиппек Д. 5.
АМУ КеАЦ, Академик Е.Д. Даленов атындагы профилактикалыц медицина ГЗИ, Астана, Казахстан
[email protected]\ [email protected] 2, book [email protected], [email protected], [email protected]
Жумыстьщ езектшт: Ауыз судьщ сапасы ^урамы, ^асиет эртYрлi себептерге байланысты адамдардын денсаулышна Kepi эсер eTin, шектщ инфекциялыщ аурулары, паразитоз, вирустыщ аурулар
TinTi микронутриенттк бузылыстар сия^ты кептеген аурулар пайда болады. Сол Yшiн судыи ^асиет мен даамын зерттеу жэне ба^ылау талаптарына сай болуы ете маиызды.
Жумыстьщ максаты: Астана ^аласы туршндарыныи суды тутыну жаfдайы мен судыи физико-химиялыщ сапасын аныщтау.
Зерттеу материалы: Астана ^аласы сауалнамаfа (Microsoft Google forms) ^атысты. Барлыfы 76 адам (42% ерлер, 58% эйелдер). 80% студент, 8% жумысшы, 8% ^ызметкер, 4% бас^алар.Мекен-жайы:Алматы ауданы 18 адам 23.7 %, Есiл ауданы 14 адам 18.4%, Нура ауданы 10 адам13.15%, Байфиыр ауданы 8 адам 10.5%, Сарыар^а ауданы 25 адам 32.9%.
Зерттеу эдгстерк Астана ^аласыныи турfындарына арналfан сауалнама жYргiзiлдi. Сауалнама 10 сура^тан турды, оныи шнде суды тутыну жиiлiгi, судыи сапасы жэне таидау себебi бойынша сура^тар ^арастырылды. Зертханалыщ эдiс бойынша судыи физико-химиялыщ rçасиеттерi зерттелiндi. 2.1. Судаш хлор мелшерiн аныщтау бойынша экспресс™ талдау (арнайы тест жола^тары ар^ылы); 2.2. Судыи кермектiлiгiн С0М-600 аппаратымен аныщтау;
Зерттеу нэтижесi: Сынамалардыи керсетiлген нэтижелерi бойынша ауыз су мен ^олданылатын судыи кермектiлiк айырмашылыш бай^алды. Егер, ауыз судаfы максималды керсеткiшi 900ppm болса, флданылатын суда 1073 ppm. Кермектiлiгi жоfары болfан сайын, емiр CYPуге маиызды мYшелерде ^ум, одан эрi тастар жиналу ы^тималдылы^ы асады. Тоты^у-тотыщсыздану потенциал керсетюштернде ауыз су мен ^олданылатын су айырмашылы^ы 2 есе. ТТП керсеткiштерi тым жоfары болfан кезде, организмнщ биологиялыщ ^урылымы тотыfу ар^ылы бузылуына алып келедi, яfни организм ^ар^ынды ^артая бастап, емiр CYPуге маиызды мYшелер функциясы теменделедi.
Корытынды: Астана ^аласы турfындары 57,8% суды ^нне 12л тутынады, суды Yнемдейтiн 51,3%, 7,9% мYлдем Yнемдемейдi. туршндардыи 75% ауыз суда минералды заттардыи болуын мойындады, 38% тутынатын ауыз суыныи сапасына кеиiлi толмады. 46% ауыз суды денсаулыщты са^тау Yшiн, 44% судыи сапасын жа^сарту Yшiн арнайы тэсiлдердi ^олдану ^ажет. Тур^ндар 38% Yй жаfдайында CYЗгi аппараттарын ^олданса, 18% стационарлы суды тазартуfа арналfан даылшны флданады. Тоты^у-тотыщсыздану потенциалы мен кермекттк керсеткiштерi екi судыи сынамаларында усынылfан нормалардан жоfары. Сонымен ^атар, кермектiлiктiи максималды керсеткiшi Байфныр ауданында бай^алса (TDS 990±65ppm, 897±73ppm), тоты^-тотыщсыздану потенциал керсеткiшi Байфныр (ORP 265±28mv, 124±51mv) жэне Сарыарrçа(ORP 273±39mv, 133±93mv) аудандарында болды. ДYкендерден алы^ан бетелкелердегi судыи iшiнде кермектiлiк керсеткш Асем-ай су
сынамасында кермекттк дэрежес (605ppm) жоfаpы болды. Барлыщ су сынамаларында^1 хлор ^алдыш - ноpмаfа сай САНПиН 2.1.4.55996 керсеткштерне сэйкес кeлдi.
ИНТЕРВАЛДЫ ГИПОКСИЯЛЫК ЖАТТЫГУЛАР ЖАГДАЙЫНДА К8С1ПКОЙ СПОРТШЫЛАРДЫИ КОМПОЗИЦИЯЛЫК ДЕНЕ
К¥РАМЫНЫН 0ЗГЕР1С1
Жаксымов Б.И., Джунусова А.Б., Капышева У.Н., Бахтиярова
Ш.К..
ЦР Жогары б\л\м жэне гылым министрл1г1, Гылым комитетшщ «Генетика жэне физиология институты» шаруашылыц басцару цуцыгындагы республикалыц мемлекеттк кэспорны, Алматы, Цазацстан.
I^ipri дамы^ан технологиялыщ дэуipдe дененщ композициялыщ ^урамын аныщтаудыщ кептеген эдiстepi бар. Дегенмен, ^qазipгi уа^ыт^а дейн дене ^урамы жайлы бip жа^ты на^ты пiкipлep ^алыптаспаfан, бipа^ дэлелденген зерттеу эдютернщ 6ipi - дене ^урамын аныщтайтын арнайы компьютepлiк баэдарламамен жабдьщталfан электронды таразы Tanita MC 980 (Жапония) ^урылшсы [Nana A., жэне т.б., 2022]. ^урылш кемепмен бipнeшe секунд аpалыfында биоимпеданстыщ талдау ар^ылы дененщ композициялыщ ^урамын (К^) аныщтап шыfуfа мYмкiндiк бepeдi. Биоимпедансометрия -улпалардаш электр кeдepгiсiн елшеу ар^ылы адам денеснщ ^урамын аныщтау эдiсi болып табылады. Эдю дене улпаларынын электр еткiзгiштiгiн, олаpдаfы суйыщтыщ пен элeктpолиттepдiи эpтYpлi ^урамын ескере отырып елшеуге нeгiздeлгeн [Ward, L.C., 2019].
I^ipri спортта физиологиялыщ зерттеулерге непзделген денен1 шыныщтыру мен ынталандырудын жаиа эдiстepi кебipeк флданылуда. Осы эдютердщ бipi гипоксиялыщ жаттыfулаp - оттеп мелшepi азайfан ауамен тыныс алудын ынталандырушы жэне бeйiмдeлу эсерне сонымен ^атар, экстремалды жаfдайда аfзаньщ оттeгi тапшылыfымeн кYpeсуiн шыныщтырып, аfзаньщ тезiмдiлiгi мен шыдамдылыfын аpттыpуfа непзделген [Колчинская А.З. жэне т.б., 2003]. Интервалдыщ гипоксиялыщ жатты^дыщ пайдалы эсерш кYшeйту элиталыщ спортшыларымыздын жоfаpы нэтижеге фл жeткiзуiнe мYмкiндiк бepeдi. Осы ма^сатта зерттеу жумысы жYpгiзiлiп, гипоксиялыщ жаттыfулаpfа дeйiнгi жэне кeйiнгi дененщ композициялыщ даамындаш езгepiстepi зepттeлiндi. Зерттеуге ^ызы^шылыщ танытып, ^атыс^ан спортшылар (61) спорттын эр тYpi
W / W W U
бойынша (грек-рим кYpeсi, дзюдо, триатлон, бессайыс, муай тай, джиу