Научная статья на тему 'АЛОЭ ВЕРА ШЫРЫНЫН АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДА БИОСТИМУЛЯЦИЯ ӘДІСІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ'

АЛОЭ ВЕРА ШЫРЫНЫН АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДА БИОСТИМУЛЯЦИЯ ӘДІСІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
145
26
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ДәРіЛіК өСіМДіК / АЛОЭ ВЕРА ШЫРЫНЫ / БИОСТИМУЛЯЦИЯ әДіСі / ГАЗОХРОМАТОГРАФИЯЛЫқ әДіС

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Әбжан А. Қ., Кизатова М. Ж., Омаркулова Ж. К.

Адамзат баласы өсімдік өнімдерінің тағамдық жағын ғана емес, емдік,шипалық жағына да көңіл бөлген. Қазақ халқы өсімдіктердің емдік қасиеттерін ертеден білген. Жер бетінде дәрілердің 40% өсімдіктерден дайындалады. Жер бетінде өсетін барлық өсімдіктердің пайдасына көз жіберіп қарасақ, жүрек ауруларын емдейтін дәрі - дәрмектің 70%, ішек - қарын, бауыр дәрілерінің 75%, жатыр ауруларының шипалы дәрі -дәрмектерінің 80%, қақырық түсіретін дәрілердің 80%, қан тоқтатын дәрілердің 65% тек өсімдіктен алынады. Қазіргі кезде іш қатуға қарсы дәрі-дәрмектерге сұраныс бұрынғы кезге қарағанда едәуір артқан. Осындай мәселелер негізінде жаңа, қолдануға ыңғайлы және табиғи құрамы бар препараттар қарастырылуда. Іш қатуға қарсы препараттардың көбісі сенна өсімдігінен жасалады, ал сенна өсімдігін көп қолданған жағдайда оған ағзаның үйренуі жиі байқалады. Осы мәселелерді ескере отырып, басқа өсімдік негізінде жасалатын препараттарға көңіл бөлінді. Осыған байланысты алоэ вера өсімдігінен екі түрлі әдіспен шырын алынды. Алоэ өсімдігін биостимуляциялық әдіс арқылы салқындату шырын көлемін 20% арттырды. Также использование метода биостимуляции позволило увеличить состав компонентов до 45, а без стимуляции количество компонентов соответствовало 35. Ал шырынның химиялық құрамы 45 компонентті, ал қарапайым әдіспен алынған шырынның химиялық құрамы 35 компонентті көрсетті.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE EFFECTIVENESS OF USING THE BIOSTIMULATION METHOD IN THE TECHNOLOGY OF ALOE VERA JUICE

Mankind paid attention not only to the nutritional side of plant products, but also to the healing properties. The healing properties of plants have long been known to the Kazakh people. About 40% of medicines in the world are made from plants. If you look at the benefits of all plants growing on earth, then 70% of medicines for heart disease, 75% of medicines for diseases of the gastrointestinal tract, liver, 80% of medicines for diseases of the uterus, 80% of expectorants, 65% of hemostatic drugs are made only from plants.Today, the demand for anti-constipation drugs is much higher than before. Based on such questions, we considered new, easy-to-use drugs. Most constipation medicines are made from the senna plant, and the more you use the senna plant, the more your body gets used to it. With these issues in mind, we focused on other herbal preparations. Looking at the composition of other plants, we focused on aloe vera.

Текст научной работы на тему «АЛОЭ ВЕРА ШЫРЫНЫН АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДА БИОСТИМУЛЯЦИЯ ӘДІСІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ»

-ВЕСТНИК КАЗНМУ #1-2022

УДК 615.246.6

DOI 10.53065/kaznmu.2022.19.37.088

А.Ц. Эбжан, М.Ж. Кизатова, Ж.К. Омаркулова

С.Ж. Асфендияров атындагы К,азац улттыц медицинаyHueepcumemi Алматы, Цазацстан

АЛОЭ ВЕРА ШЫРЫНЫН АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДА БИОСТИМУЛЯЦИЯ ЭД1С1Н

ЦОЛДАНУДЫН, ТШМД1Л1П

Тушн: Адамзат баласы eciMdiK втмдертщ тагамдыц жагын гана емес, емдк,шипалыц жагына да квцш бвлген. К,азац халцы встдЫтердщ емдк цасиеттерт ертеден бшген. Жер бетнде дэршердщ 40% вамдктерден дайындалады. Жер бетнде всетн барлыц встджтердщ пайдасына квз жiберiп царасац, журек ауруларын емдейтн дэрi - дэрмектщ 70%, шек - царын, бауыр дэршертщ 75%, жатыр ауруларыныц шипалы дэрi -дэрмектертщ 80%, цацырыц туаретт дэршердщ 80%, цан тоцтатын дэршердщ 65% тек всмдктен алынады. ^азiргi кезде ш цатуга царсы дэрi-дэрмектерге сураныс бурынгы кезге цараганда едэуiр артцан. Осындай мэселелер негiзiнде жаца, цолдануга ъщгайлы жэне табиги цурамы бар препараттар царастырылуда. 1ш цатуга царсы препараттардыц квбici сенна всшдтнен жасалады, ал сенна вамдтн квп цолданган жагдайда оган агзаныц yйренуi жш байцалады. Осы мэcелелердi ескере отырып, басца встдж негiзiнде жасалатын препараттарга квцш бвлтдь Осыган байланысты алоэ вера всшдтнен ек тyрлi эдкпен шырын алынды. Алоэ вамдтн биостимуляциялыц эдк арцылы салцындату шырын квлемт 20% арттырды. Также использование метода биостимуляции позволило увеличить состав компонентов до 45, а без стимуляции количество компонентов соответствовало 35. Ал шырынныц химиялыц цурамы 45 компонентт1 ал царапайым эдкпен алынган шырынныц химиялыц цурамы 35 компоненттi кврсетть

Тушн свздер: алоэ вера (Aloe barbadensis), дэршк вамдк, алоэ вера шырыны, биостимуляция эдici, газохроматографиялыц эдк, хроматограмма, масс-спектрометр, барбалоин.

А.Ц. Эбжан, М.Ж. Кизатова, Ж.К. Омаркулова

Казахский национальный медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова

Алматы, Казахстан

ЭФФЕКТИВНОСТЬ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ МЕТОДА БИОСТИМУЛЯЦИИ В ТЕХНОЛОГИИ СОКА АЛОЭ ВЕРА

Резюме: Человечество обратило внимание не только на питательную сторону растительных продуктов, но и на лечебно-целебные свойства.Казахскому народу издавна известны целебные свойства растений. Около 40% лекарств в мире производится из растений. Если посмотреть на пользу всех растений, произрастающих на земле, то 70 % лекарств от болезней сердца, 75 % лекарств от болезней ЖКТ, печени, 80 % лекарств от болезней матки, 80 % отхаркивающих, 65 % кровоостанавливающих препараты производятся только из растений.Сегодня спрос на препараты против запоров намного выше, чем раньше. Исходя из таких вопросов, мы рассмотрели новые, простые в применении препараты. Большинство лекарств от запоров производятся из растения сенны, и чем больше вы используете растение сенны, тем чаще организм к нему привыкает. Помня об этих проблемах, мы сосредоточились на других растительных препаратах. Рассматривая состав других растений, мы сосредоточились на алоэ вера. Ключевые слова: алоэ вера (Aloe barbadensis], лекарственное растение, сок алоэ вера ,метод биостимуляции, газохроматографическийметод, хроматограмма, масс-спектрометр, барбалоин.

A.K Abzhan, M.Zh. Kizatova, Zh.K. Omarkulova

Asfendiyarov Kazakh national medical university Almaty, Kazakhstan

THE EFFECTIVENESS OF USING THE BIOSTIMULATION METHOD IN THE TECHNOLOGY

OF ALOE VERA JUICE

Resume: Mankind paid attention not only to the nutritional side of plant products, but also to the healing properties. The healing properties of plants have long been known to the Kazakh people. About 40% of medicines in the world are made from plants. If you look at the benefits of all plants growing on earth, then 70% of medicines for heart disease, 75% of medicines for diseases of the gastrointestinal tract, liver, 80% of medicines for diseases of the uterus, 80% of expectorants, 65% of hemostatic drugs are made only from plants.Today, the demand for anti-constipation drugs is much higher than before. Based on such questions, we considered new, easy-to-use drugs. Most constipation medicines are made from the senna plant, and the more you use the senna plant, the more your body gets used to it. With these issues in mind, we focused on other herbal preparations. Looking at the composition of other plants, we focused on aloe vera.

Key words: aloe vera (Aloe barbadensis),. medicinal plant, aloe vera juice, biostimulation method, gas chromatography method, chromatogram, mass spectrometer, barbaloin.

Юркпе

Алоэ - агаш тэрiздi кепжылды; eсiмдiк, ете шырынды болып келед^ биiктiгi 60-80 см жетедi. Алоэ еамдтнщ тамыры узын, тарма;талган жэне тузу болады. Алоэ жапырак;тары едэуiр улкен жэне шырынды, кезектесiп есед^ шын,ы Yшкiр жэне жиегi сушр. Бул ГYЛдi eсiмдiк. Онын, ГYлдерi а;шыл-жасыл болып келедi, ал ^стершщ ;ызыл иiлiсi болады. Алоэ ылгалды еттi шырынды жапырак;тарда са;тайды, ;алын, кутикуламен жабылган. Кутикула массасы жапыра; массасынын, 20-30% курайды. Кдзаннан ;ан,тарга дейiн алоэ кiшкентай ;ызыл ^лдермен ГYЛдейдi, ал а;паннан сэуiрге дешн жемiстер пiседi. Алайда адамдар жапыра;;а ;ызыгушылык; танытады [ 1].

Дэршк жэне косметикалы; ;асиеттер^ сондай-а; бай химиялы; курамы мен ете кен, ау;ымы бар ерекше eсiмдiк. Б1ра; оны дурыс ;олдана бiлу ете мацызды: ;андай ауру Yшiн ГYлi пайдалы жэне осы еамджтщ элементтерш ;ай кезде ;олдануга болмайды. Алоэ дененщ эртYрлi тiндерiне терен, ену ;абшет Yшiн жиi «терен, тазарт;ыш ;урал» ретiнде белгiлi. Алоэ вера жасушалардын, iшiне суга ;араганда 3-4 есе тез енш, шлактар мен токсиндердi кетiредi, ;ан мен лимфаны тазартады. Алоэнщ тазарт;ыш ;асиеттерi онын, бактерицидтiк, вирус;а ;арсы, сан,ыраук;улак;к;а ;арсы ;асиеттерi болмаса онша жогары болмас едк Алоэ шырыны жендл сiн,iмдi TYPДегi дэрумендер мен минералдарга ете бай. Сонымен ;атар, онын

к^рамында метаболизмдi жаксартуFа кeмектесетiн ферменттер, шект тазартатын талшык бар, 6ул оныц пайдалы касиеттерш TYсiндiредi. Сабурдыц белсендi заттары жiцiшке iшектiц козFалFыштыFыныц жоFарылауын тудырады, сондыктан алоэ наFыз eсiмдiгi yзак уакыттан берi iш ЖYргiзетiн дэрi ретiнде KолданылFан.

Алоэ шырыныныц ^рамында:

- А, С, Е жэне В дэрумендер^

- микроэлементтер - мырыш, марганец, фосфор, кальций, селен, калий, темiр жэне т.б.;

- эртYрлi эфир майлары, соныц iшiнде KYPДелi эфирлер;

- фитонцидтер мен флавоноидтар;

- илеуiш заттар мен шайырлар;

- аминкышкылдары;

- бета каротин;

- алкалоидтар жэне баска пайдалы заттар [ 2].

Алоэ наFыз шырыныныц аминкышкылдык адрамыныц ^рделшпне карамастан, ЖТКХ эдiсiн колдана отырып, 11 заттыц бар екендтн аныктауFа MYмкiндiк бердi: Asp, Ala, Glu, Gly, Leu, Orn, Phe, Pro, Ser, Tri, Val; Глю - бос аминкышкылдардыц 30% -на дешн келетш негiзгi компонент. Шырын кУрамындаFы косылыстарыныц осы класыныц жалпы мeлшерi 0,04% прайды.

1-шi кестеден жэне l^i суреттен алоэ шырынныц ^рамын ЖТСХ эдiсi бойынша анык;талFан нэтижелерiн кeруге болады.

Кесте 1 - алоэ наFыз шырыныныц химиялык кУ рамы

1 суреттегi кyрам шыцы tR, мин Сэйкестендiру Салыстырмалы ^рам %

В 9,65 Эскулетин 2,54

9 9,96 Ванилиновая кислота 5,35

13 11,71 Алоэнин 20,70

14 13,26 Умбеллиферон 2,10

15 14,0В Алоин А 12,7В

16 14,71 Алоин В 13,39

Сурет 1 - алоэ шырыныныц хромотограммасы Альютан мэлiметтер A. arboresens фенолды деректердi растайды, олар Yшiн алоэнин мен

косылыстарыныц ^рамы туралы 6урын белгшенген алоиндердiц болуы ерекше белгi болып табылады [3].

Жумыстыц максаты алоэ вера еамдтнен биологиялык белсендi коспаны алудыц оцтайлы технологиясын жасау. Максатка жету Yшiн келесi мшдеттер койылды:

1. Алоэ вера шырынын алудыц оцтайлы технологиясын жасау;

2. Карапайым жэне биостимуляциялык эдiспен алынган шырындардыц химиялык курамын жэне тшмдшгш зерттеу.

Атакты офтальмолог академик В. П. Филатов "биостимуляциядан" кейiн алоэ жапырактарынан алынган сыгындылардыц эсерi ^шейетшш байкады. Ол эдiс кесiлген алоэ жапырактарын салкын, ылгалды жерде сактаудан турады. Бул жагдайда биологиялык белсендi заттардыц синтезi жапырактарда басталады [4].

В.П. Филатов "елiм шегiне жеткен эртYрлi организмдердщ жануарлары мен еамдж тiндерiнде на;ты заттар - биостимуляторлар шыгарылады"деп сендi. Биогендiк стимуляторлар - бул жануарлар мен еамджтердщ окшауланган тiндерiнде пайда болатын заттар, олардыц емiр CYPуiне колайсыз жагдайларда: жануарлар тiндерi Yшiн - темен температура (2-4°c), есiмдiктер Yшiн-темен температура мен карацгылык;. Сонымен катар, тшдердщ жасушаларында биохимиялык езгерiстер орын алады, нэтижесшде емiрлiк процестердi колдауга кабшетп белсендi заттар TYзiлiп, жинакталады. Бул заттардыц пайда болуы тiндердiц коршаган орта жагдайларына бейiмделуiнiц нэтижесi ретiнде карастырылады. Биогендiк стимуляторлардыц химиясы толык аныкталган жок [5].

Алоэ вера еамдтнщ антибактериалык, ауырсынуды басатын, iш етюзетш касиеттерi бар. Ал шырын курамындагы барбалоин (Алоин А) iш етюзетш эсер, ал эвгенол антибактериялык, ауырсынуды басатын эсер керсетедi.

Алоэ шырынында алоиннiц баска туындылары сиякты, сабурдыц физиологиялык касиеттерi бар. Атап айтканда:

- кшкентай дозаларда барбалоин iшекке жумсак эсерш бере отырып, iшек моторикасын ^шейтед^

- зат асказанныц жумысын калыпка келтiруге жэне темен кышкылдыгы мен асказан жарасы бар гастрит кезшде ауырсынуды жецiлдетуге кемектеседi;

- барбалоин уйкы безi мен бауырдыц жумысын калыпка кел^ред^ генитурарлы ЖYЙенiц жумысын жаксартады;

- алоин сиякты, оныц туындысы канды тазартады жэне темiрдiц ацуш жаксарту кабiлетiнiц аркасында анемияны емдеуге ыкпал етедi жэне т.б. Барбалоин (C16H18O7) (Алоин А) - алоэ шырынын курамындагы ащы зат. Балама медицинада ол кабынуга карсы, бактерияга карсы жэне вируска карсы агент ретшде колданылады. 1ш катуды жояды жэне алдын ала отырып, шек кабыргаларына ынталандырушы эсер етедi.

Эвгенолдыц бiркатар пайдалы касиеттерi бар: ец алдымен, бул антигельминтикалык, ауырсынуды басатын жэне антипротозойлык касиеттерi бар ^шт бактерияга карсы зат. Сонымен, кептеген зерттеулерге сэйкес, эвгенол ^шт дозага тэуелдi бактерицидтiк эсер етедi [6,7] , сонымен катар, ол грам-оц жэне грам-терю микроорганизмдерге де колданылады. Эвгенолды баска фитонцидтермен бiрге колданган кезде KYштi синергетикалык эсер пайда болады. Эвгенолдыц тимолмен коспалары

эсiресе тиiмдi, ал эвгенолмен даршын альдегидiнiц коспасы бактерицидтiк белсендшкке ие [8]. Эвгенол (4-аллил-2-метоксифенол) C10H12O2 (формула I) — фенолдар класыныц заты, хош иiстi заттарга жатады. Атауы тропикалык жэне субтропикалык Эвгения бутасынан шыккан (лат. Eugenia) - мирт тукымдасыныц есiмдiктерiнiц Yлкен тукымы, оныц антенальды белiктерiнде эвгенол бар эфир майларыныц кеп мелшерi бар. Материалдар мен эдiстер

Мацызды зерттеу объекта Алоэ нагыз (Aloe barbadensis) есiмдiгiнiц екi TYрлi эдiспен алынган шырыны болып табылады. Алоэ нагыз (Aloe barbadensis) есiмдiгi Караганды каласы, "SDM TRADING KZ" ЖШС-да колайлы жагдайда, Kоректендiрiлiп есiрiлдi.

В.П. Филатов эдiсi негiзiнде 219 гр алоэ вера жапырактарын 2-4°C температурада тоцазыткышта 10 KYн салкындатылды жэне одан шырын алынды. Сондай массада карапайым жагдайдагы алоэ вера жапырактарынанда шырын алынды. Ею Yлгiден шырынныц шыгымы мен компоненттiк курамы аныкталды.

Ец алгашында Алоэ нагыз(А1оё véra) есiмдiк жапырактарын кесш, кажет емес жерлерi кесш алынып тасталынды. Алынган жапырактарды 2-4°С-та тоцазыткышта, 10 KYн аралыгында салкындатылды. Салкындатылган алоэ

жапырактарын карапайым шырын сыккыштан еткiзiлiп, шырын алдынды. Белме температурасында турган алоэ жапырактарынан да шырын алынды. 219 гр биостимуляция эдiсi аркылы салкындатылган алоэ жапырактарынан 150 мл шырын, ал карапайым эдюпен 219 гр алоэ жапырактарынан 120мл шырын алынды. Биостимуляция эдiсi аркылы 30 мл-ге артык шырын алдынды, ягни шыгым 20%-га артык шыкты. Алынган шырындар 100°С-ка дейiн кыздырылган су моншасында стерилизациядан етл, стерилизация уакыты 3-5 мин [5].

Алынган 1 мл алоэ шырыны масс-спектрометрлж аныктаумен газ хроматографиясымен талданды. Талдау шарттары: Yлгi келемi 3,0 мкл, Yлгiнi енпзу температурасы 250 °C, белiнген агын жок. Белу DB-35MS узындыгы 30 м, iшкi диаметрi 0,25 мм жэне кабыкшаныц калыцдыгы 0,25 мкм болатын DB-35MS хроматографиялык капиллярлык колонканыц кемепмен 1 мл/мин туракты тасымалдаушы газдыц (гелий) жылдамдыгында ЖYргiзiлдi. Хроматография температурасы 40°C (0 мин устацыз) кыздыру жылдамдыгы 10°С/минуттан 150°C (5 мин устацыз), содан кешн 5°С/мин кыздыру жылдамдыгымен 280°C ( 10 мин устацыз). Аныктау SCAN режимiнде ЖYзеге асырылады m/z 34-850. Agilent MSD ChemStation багдарламалык куралы (1701EA нускасы) газ хроматографиясы ЖYЙесiн баскару, алынган нэтижелер мен деректердi жазу жэне ецдеу Yшiн пайдаланылды. Деректердi ецдеуге устау уакытын, ец жогары аймактарды аныктау, сондай-ак масс-спектрометрлiк детектор кемегiмен алынган спектрлiк акпаратты ецдеу кiредi. Алынган массалык спектрлердi TYсiндiру Yшiн Wiley 7^i басылымы жэне NIST02 ютапханалары пайдаланылды

(кiтапханалардаFы спектрлердiц жалпы саны 550000-нан астам).

Нэтижелер мен талцылау

Зерттеу нэтижелерiнiц салыстырмалы TYPДе пайыздык Yлесi мен косындылары 2^i жэне 3-шi кестеде керсетiлген. 2^i кестеде биостимуляция эдiсi

ap^brnbi a.biHFaH mbipbiHHbiH, XHMHH.biK; KypaMbi KepceTi.reH. OHga mbipbiHHbiH, XHMHH.biK; KypaMbi 45 KOMnoHeHTTi K;ypaHgbi, hfhh KapanaHbiM ®aFgaflga a.biHFaH mbipbiHHbiH, xhmhh^h^ K;ypaMbmaH 10 KOMnoHeHTKe apTK;aH, hfhh KapanaHbiM agicneH

a.biHFaH mbipbiH K;ypaMbi 35 KOMnoHeHTTi KepceTTi. 2-mi Kecregeri (ÖHocraMy.^HH.biK; agic) mbipbiH KypaMbi KOMnoHeHTTepiHi^ naflbregbiK; Me.mepi 3-mi Kecregeri (KapanaHbiM ®aFgafl) mbipbiH K;ypaMbi KOMnoHeHTTepiHi^ naflbregbiK; Me.mepiHeH apT^aH.

KecTe 2 - EHocTHMyfl^HH agiciMeH a.biHFaH afloэ mnpHHMHM^ fX HaTH^eci

№ Canray ya^biTbi, MHH KpcbMbiMgap CaflKecreHgipy w^THMa.flHFH, % naHbi 3, %

1 10,54 2-Cyclohexen-1-one, 3-methyl-6-(1-methylethyl)- 68 0,40

2 11,24 Cyclohexane, 1-ethenyl-1-methyl-2,4-bis(1-methylethenyl)-, [1S-(1a,2ß,4ß)]- 79 0,13

3 11,82 Caryophyllene 93 0,78

4 12,18 Eugenol (EBreHO^) 97 46,19

5 12,58 Humulene 90 0,25

6 13,06 1H-Indene,1-ethylideneoctahydro-7a-methyl-, cis- 72 0,20

7 13,20 a-Farnesene 70 0,17

8 14,04 Naphthalene,1,2,3,5,6,8a-hexahydro-4,7-dimethyl-1-(1-methylethyl)-, (1S-cis)- 88 0,32

9 14,76 Naphthalene, 1,2,3,4-tetrahydro-1,6-dimethyl-4-(1-methylethyl)-, (1S-cis)- 83 0,16

1 0 17,13 Phenol,2-methoxy-4-(2-propenyl)-, acetate 94 22,27

1 1 18,83 a-Bisabolol oxide B 88 1,70

1 2 19,35 .tau.-Muurolol 74 0,50

1 3 20,86 3,7,11,15-Tetramethyl-2-hexadecen-1-ol 73 0,27

1 4 21,20 Tetradecanoic acid, ethyl ester 81 0,60

1 5 21,63 Longipinocarveol, trans- 79 0,66

1 6 22,17 Bisabolol oxide A 89 2,24

1 7 22,38 2-Pentadecanone, 6,10,14-trimethyl- 67 0,60

1 8 22,48 2',3',4' Trimethoxyacetophenone 80 4,23

1 9 22,80 7-Ethynyl-1,4a-dimethyl-4a,5,6,7,8,8a-hexahydro-2(1H)-naphthalenone 81 2,85

2 0 24,10 geranyl-a-terpinene 77 0,37

2 1 24,44 Benzyl Benzoate 90 0,67

2 2 24,65 geranyl-p-cymene 81 0,54

2 3 25,46 10,13-Octadecadiynoic acid, methyl ester 64 0,13

2 4 25,85 Hexadecanoic acid, ethyl ester 89 1,35

2 5 25,95 Aromadendrene oxide-(2) 66 0,25

2 6 26,49 Heneicosane 74 0,23

2 7 27,81 1,6-Dioxaspiro[4.4]non-3-ene, 2-(2,4-hexadiynylidene)- 88 0,50

2 8 28,27 3,7,11,15-Tetramethyl-2-hexadecen-1-ol 86 1,25

2 9 29,61 Ethyl Oleate 87 0,56

3 0 29,78 9,12-Octadecadienoic acid, ethyl ester 88 1,72

3 1 30,16 9,12,15-Octadecatrienoic acid, ethyl ester, (Z,Z,Z)- 90 0,86

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3 2 30,35 Heneicosane 89 0,57

3 3 31,88 Benzyl cinnamate 81 0,18

3 4 32,11 Octadecane, 3-ethyl-5-(2-ethylbutyl)- 65 0,13

3 5 33,32 Methyl 19-methyl-eicosanoate 61 0,11

3 6 33,80 Hexacosane 90 1,09

3 7 34,93 Tetracosane, 3-ethyl- 74 0,19

3 8 35,41 Tetratetracontane 68 0,18

3 9 36,95 Octacosane 89 1,10

4 0 37,45 Diisooctyl phthalate 81 0,34

4 1 38,00 Hexacosane, 9-octyl- 61 0,30

4 2 39,42 Labd-13-en-15-oic acid, 8,12-epoxy-12-hydroxy-, y-lactone, (12S)- 68 1,58

4 3 40,06 Squalene 91 0,74

4 4 42,64 Hentriacontane 82 0,56

4 5 14,09 1,8-dihydroxy-10-(beta-D-glucopyranosyl)-3-(hydroxymethyl)-9(10H)-anthracenone (Aaohh A) 88 12,90

Kecre 3 - KapanaflbiM agicneH aflbiHFaH а^оэ mbipbiHbiHbiH, fX Hara^ed

№ Ca;Tay ya^biTbi, mhh KocbrnbiMgap CaflKecreHgipy bin;raMa.rc,fl,biFbi, % naflbi 3, %

1 7,71 Benzeneacetaldehyde 77 0,57

2 11,82 Caryophyllene 92 0,71

3 12,15 Eugenol (EBreHO^) 96 43,88

4 12,57 Humulene 84 0,49

5 14,03 Cadina-1(10),4-diene 85 0,40

6 17,11 Phenol, 2-methoxy-4-(2-propenyl)-, acetate 93 27,73

7 18,83 a-Bisabolol oxide B 81 2,53

8 19,93 Longipinocarveol, trans- 73 0,85

9 21,19 Tetradecanoic acid, ethyl ester 77 0,65

1 0 22,17 Bisabolol oxide A 88 1,84

1 1 22,47 2',3',4' Trimethoxyacetophenone 81 4,46

1 2 22,80 7-Ethynyl-1,4a-dimethyl-4a,5,6,7,8,8a-hexahydro-2(1H)-naphthalenone 80 2,53

1 3 23,39 Nerolidyl acetate 65 0,26

1 4 24,10 geranyl-a-terpinene 74 0,48

1 5 24,43 Benzyl Benzoate 89 0,63

1 6 24,64 geranyl-p-cymene 81 0,39

1 7 25,68 Hexadecanoic acid 74 0,51

1 8 25,86 Hexadecanoic acid, ethyl ester 89 1,05

1 9 26,50 Octadecane, 3-ethyl-5-(2-ethylbutyl)- 61 0,24

2 0 27,03 3-Hydroxy-6-isopropenyl-4,8a-dimethyl-1,2,3,5,6,7,8,8a-octahydro-2-naphthalenyl acetate 71 0,64

2 1 27,82 1,6-Dioxaspiro[4.4]non-3-ene, 2-(2,4-hexadiynylidene)- 84 0,38

2 2 28,28 3,7,11,15-Tetramethyl-2-hexadecen-1-ol 77 0,73

2 3 29,20 1,6-Dioxaspiro[4.4]non-3-ene, 2-(2,4-hexadiynylidene)- 76 0,22

2 4 29,61 Ethyl Oleate 84 0,56

2 5 29,77 9,12-Octadecadienoic acid, ethyl ester 85 1,60

2 6 30,16 9,12,15-Octadecatrienoic acid, ethyl ester, (Z,Z,Z)- 86 0,79

2 7 30,35 Tetracosane 83 0,51

2 8 31,88 Benzyl cinnamate 72 0,37

2 9 32,11 Octadecane, 3-ethyl-5-(2-ethylbutyl)- 62 0,22

3 0 33,80 Pentacosane 88 0,80

3 1 36,95 Octacosane 83 0,51

3 2 39,42 Labd-13-en-15-oic acid, 8,12-epoxy-12-hydroxy-, y-lactone, (12S)- 67 1,17

3 3 40,05 Squalene 80 0,60

3 4 42,63 Tetratetracontane 69 0,69

3 5 14,05 1,8-dihydroxy-10-(beta-D-glucopyranosyl)-3-(hydroxymethyl)-9(10H)-anthracenone (Aaohh A) 87 11,8

Кестедеп нэтижелер бойынша биостимуляциялык; эдюпен алынган шырын курамында 45 компоненттер бар екеш аныкталды. Кдрапайым эдюпен алынган шырын курамында бар жогы 35 компоненттер бар екендiгi аныкталды. Биостимулияциялык; эдiспен алынган шырын курамындагы косылыстардын, пайыздык; улесл сэйкесшше кэрапайым эд1спен

алынган шырын курамынан артык; болып шы^ты. 2-шi кестеде барбалоин (Алоин А) 12,90% керсетсе, эвгенол (Eugenol) 46,19% керсеттi. Ал 3^i кестеде сэйкесiнше барбалоин (Алоин А) 11,8%, эвгенол (Eugenol) 43,88% керсетл.

Зерттеу нэтижелершщ хромотограммасы 2^i жэне 3-шi суреттерде керсетiлген.

Сурет 2 - Биостимуляция эдга аркылы алынган алоэ шырынынын, хроматограммасы

Сурет 3 - Карапайым эдiспен алынган алоэ шырынынын, хроматограммасы

Цорытынды

1. Биостимуляция эдiсiмен алынган алоэ шырынын курамын зерттеу шырыннын, шыгымдылыгы биостимуляциясыз эдеттегi жолмен алынганнан 20% жогары eKeHiH KepceTTÍ .

2. Алоэ верасынан алынган шырын Yлriлерiнiн, компоненттж курамы биостимуляция эдганщ артыкшылыктарын керсетл, бул алоин мен евгенол мелшершщ жогарылауымен расталады.

ГХ сараптама нэтижелерi бойынша, биостимуляция эдiсi аркылы алынган шырында химиялык курам компоненттерi артык жэне олардын, пайыздык мeлшерi де жогары болды. Корытындылай келе колданылган биостимуляциялык эдiс алоэ шырынын, емдж касиетiн арттыра TYседi жэне колдану жагдайын жендлдетедь Талдау нэтижесiнде шырын курамында евгенол (Eugenol) жэне барбалоин (Алоин А) жогары пайыздык мелшер кeрсеттi. Накты айтканда биостимуляциялык эд^пен алынган шырын курамында евгенол(Eugenol) 46,19%-ды, ал барбалоин (Алоин А) 12,90%-ды кeрсеттi. Корытынды нэтижесiнде биостимуляциялык эд^пен алынган алоэ вера шырынын, ауырсынуды басатын, антибактериялык, антигельминттiк, iш катуга карсы эсерi бар екенi аныкталды.

Авторлардьщ Yлесi. Барлык авторлар осы макаланы

жазуга тен, дэрежеде катысты.

МYДДелер цацтьгеысы - мэлiмделген жок.

Бул материал баск;а басылымдарда жариялау Yшiн бурын мэлiмделмеген жэне баск;а басылымдардын, ;арауына усынылмаган.

Осы жумысты ЖYргiзу кезiнде сырт;ы уйымдар мен медициналык; екшджтердщ к;аржыландыруы жасалган жок;.

Царжыландыру ЖYргiзiлмедi.

Вклад авторов. Все авторы принимали равносильное участие при написании данной статьи. Конфликт интересов - не заявлен. Данный материал не был заявлен ранее, для публикации в других изданиях и не находится на рассмотрении другими издательствами. При проведении данной работы не было финансирования сторонними организациями и медицинскими представительствами. Финансирование - не проводилось.

Authors' Contributions. All authors participated equally

in the writing of this article.

No conflicts of interest have been declared.

This material has not been previously submitted for

publication in other publications and is not under

consideration by other publishers.

There was no third-party funding or medical representation in the conduct of this work. Funding - no funding was provided.

1 Шаврина, О. А. Использование алоэ в качестве лекарственного средства / О. А. Шаврина, Ю. А. Шаврина. — Текст : непосредственный // Юный ученый. — 2016. — № 2 (5). — С. 144-146. — URL: https://moluch.ru/young/archive/5/226/ (дата обращения: 03.02.2022).

2 М. Х. Пистелли и Н. П. Лаксмиприя, "Оценка биологических свойств и клинической эффективности алоэ вера: систематический обзор", Журнал традиционной и комплементарной медицины, том 5, № 1, стр. 21-26, 2015.

3 А. Лопес, М. де Тангиль, О. Вега-Орельяна, А. Рамирес и М. Рико, "Фенольные компоненты, антиоксидантная и предварительная антимикоплазматическая активность кожицы листьев и цветков алоэ вера (L.)

> Т1З1М1

burm. F. (syn. A. barbadensis mill.) с Канарских островов (Испания)", Молекулы, том 18, № 5, стр. 4942-4954, 2013.

4 Экстракт алоэ: научно-клинич. данные / Сост. В.П. Соловьева, Е.П. Сотникова. — М.: Медэкспорт. — 20 с.

5 Еремина А. А., Романенко Н. А., «Изменение суммарного содержания антраценпроизводных в листьях aloe arborescens и aloe vera при биостимуляции по методу В. П. Филатова»// Сборник Оренбургского государственного университета, 2020

6 X. Ху, Л. Чен, С. Ши, П. Цай, X. Лян и С. Чжан, "Антиоксидантная способность и фенольные соединения Lonicerae macranthoides методом ВЭЖХ-DAD-QTOF-MS / MS", Журнал фармацевтического и биомедицинского анализа, том 124, стр. 254-260, 2016.

7 Цутия Н., «Анестетики растительного происхождения: обзор фитохимических веществ с анестезиологической активностью» . Молекулы . 22 (8): 1369, 2017.

8 Ярош А.М., Тонковцева В.В., Марчук Н.Ю., Павлова Е.А., Косолапов А.Н., Борода Т.В., Серобаба Л.А., Середина О.С., Борисова Е.В., Максимова И.Н.,

Овчаренко Ю.П., Сущенко Л.Г., Державицкая Н.И., Страшко И.Ю., Грицкевич О.И., Кулик Н.И., Самотковская Т.А. Сравнительная характеристика влияния эфирных масел разных растений на психоэмоциональное состояние человека // Сборник научных трудов Государственного Никитского ботанического сада. 2015. № 141. С. 5-47.

1 Shavrina, O. A. The use of aloe as a medicinal product / O. A. Shavrina, Yu. A. Shavrina. - Text : direct // Young scientist. — 2016. — № 2 (5). — Pp. 144-146. - Address: https://moluch.ru/young/archive/5/226 / (date of reference: 03.02.2022).

2 M. H. Pistelli and N. P. Laxmipriya, "Evaluation of biological properties and clinical effectiveness of Aloe vera: a systematic review," Journal of Traditional and Complementary Medicine, vol. 5, no. 1, pp. 21-26, 2015.

3 A. López, M. de Tangil, O. Vega-Orellana, A. Ramírez, and M. Rico, "Phenolic constituents, antioxidant and preliminary antimycoplasmic activities of leaf skin and flowers of aloe vera (L.) burm. F. (syn. A. barbadensis mill.) from the canary islands (Spain)," Molecules, vol. 18, no. 5, pp. 4942-4954, 2013.

4 Aloe extract: scientific and clinical data / Comp. V.P. Solovyova, E.P. Sotnikova. — M.: Medexport. — 20 p.

5 Eremina A. A., Romanenko N. A., "Change in the total content of anthracene derivatives in the leaves of aloe arborescens and aloe vera during biostimulation by the

method of V. P. Filatov"// Collection of Orenburg State University, 2020

6 X. Hu, L. Chen, S. Shi, P. Cai, X. Liang, and S. Zhang, "Antioxidant capacity and phenolic compounds of Lonicerae macranthoides by HPLC-DAD-QTOF-MS/MS," Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, vol. 124, pp. 254-260, 2016.

7 Tsuchiya H., "Anesthetics of plant origin: a review of phytochemicals with anesthetic activity". Molecules . 22 (8): 1369, 2017.

8 Yarosh A.M., Tonkovtseva V.V., Marchuk N.Yu., Pavlova E.A., Kosolapov A.N., Beard T.V., Serobaba L.A., Seredina O.S., Borisova E.V., Maksimova I.N., Ovcharenko Y.P., Sushchenko L.G., Derzhavitskaya N.I., Strashko I.Yu., Gritskevich O.I., Kulik N.I., Samotkovskaya T.A. Comparative characteristics of the influence of essential oils of different plants on the psycho-emotional state of a person // Collection of scientific papers of the State Nikitsky Botanical Garden. 2015. No. 141. pp. 5-47.

Авторлар туралы аппарат

Эбжан А^ерке Цанаткызы - 7М07201 - «Фармацевтикалык енд1р1с технологиясы» мамандыгыныц 2 курс магистранты, С.Ж. Асфендияров атындагы казак; улттык медицина университету Алматы ;., e-mail: [email protected] , телефон: 87079060020 (https://orcid.org/0000-0003-2321-3802)

Кизатова Майгуль Жалеловна - техникалык гылымдар докторы, фармацевтикалык технология кафедрасыныц профессоры, С.Ж. Асфендияров атындагы казак; улттык

медицина университету Алматы ;., e-mail: [email protected] , телефон:87052097299 (https://orcid.org/0000-0002-6481-7410)

Омаркулова Жанипа Куановна - "Фармация" мамандыгы бойынша медицина гылымдарыныц магистру фармацевтикалык технология кафедрасыныц ассистенту С.Ж. Асфендияров атындагы казак улттык медицина университету Алматы к., e-mail: [email protected] , телефон:87076545661 (https://orcid.org/0000-0002-7771-7371)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.