Алғашқы медициналықсанитариялық көмек деңгейінде дәрілік қамтамасыз етудің сапасын бағалау Текст научной статьи по специальности «Биотехнологии в медицине»

арглабина, что проявляется в уменьшении срока заживления ожоговой раны у животных в 2 раза по сравнению с контрольным показателем.

В динамике проведенных исследований установлено, что общее однократное облучение животных на гамма -терапевтической установке «Агат-С» (60Со) при мощности дозы 714 мГр/мин в диапазоне доз от 4 до 8 Гр вызывает острую лучевую болезнь. Показатель ЛД 5о/з0 для этой группы составил 6,1 Гр. Средняя продолжительность жизни (СПЖ) 12,8-13,5 суток. Полученные результаты хорошо согласуются с данными литературы [Р.С. Будагов, Л.П. Ульянова, 2012]. Сочетанное применение фермента имозимаза на фоне предварительного введения арглабина при комбинированном радиационно-термическом поражении способствует повышению выживаемости животных, ускорению регенерационных процессов.

АЛГАШКЫ МЕДИЦИНАЛЫК- САНИТАРИЯЛЫК К0МЕК ДЕНГЕЙ1НДЕ Д8Р1Л1К КАМТАМАСЫЗ ЕТУДЩ САПАСЫН

БАГАЛАУ

1Мухтар Нурсулу Е,. 1Мухтар Нурдэулет Е.

1 «Астана медицина университет¡» КеАЦ, Астана цаласы, Казахстан Республикасы

ег1эп0упээ@таИ. ги

^аз!рп кезенде ^аза^стан Республикасы хал^ыньщ денсаулышн ^орfау басым мэнге ие болды жэне елдщ улттыщ кауiпсiздiгiн ^алыптастыратын манызды факторлардыи бiрi ^аралады. Денсаулыщ са^тау к¥Кыгы ^Р "Халыщ денсаулыfы жэне денсаулыщ са^тау жYЙесi туралы" кодешнде бекiтiлген жэне "азаматтардыи каутаз, тиiмдi жэне сапалы медициналыщ кемек алу ^ыщтарынын теидiгiн ^амтамасыз ету" дегендi бiлдiредi.

Фармацевтикалыщ нарыщты дамыту, ^аржыландырумен бекiтiлген элеуметтiк баfдарланfан мемлекеттiк баэдарламаларды iске асыру, дамып келе жат^ан халыщаралыщ ынтыма^тастыщ, сондай-а^ денсаулыщ са^тау саласындаfы жаиа стратегиялыщ жоспарлар дэршш саясаттыи жаиа керiнiсiн ^алыптастыру Yшiн негiз болып табылады. ^аз!рп заманfы денсаулыщ са^тау жYЙесi барлыщ мYДделi тараптардыи: халыщтыи, медициналыщ ^ызметтщ жэне мемлекеттiи жаиа талаптарына жауап беруi тиiс. Осыfан байланысты усынылатын фармацевтикалыщ тауарлардыи, ^ызметтер мен

б^мнщ сапасы мэселелерне, сондай-а^ шыfынды-тиiмдi жэне баfаланатын емдеу эдютерне ерекше назар аудару ^ажет.

I^азiрп заманfы денсаулыщ са^тау жYЙесi барлыщ мYДделi тараптардыщ: халыщтын, медициналыщ ^ызметтщ жэне мемлекеттщ жаиа талаптарына жауап беруi тиiс. Осыfан байланысты усынылатын фармацевтикалыщ тауарлардын, ^ызметтер мен б^мнщ сапасы мэселелерiне, сондай-а^ шыfынды-тиiмдi жэне баfаланатын емдеу эдiстерiне ерекше назар аудару ^ажет. ^аза^стан Республикасынын фармацевтикалыщ секторы елдщ денсаулыщ са^тау жYЙесiнiи маиызды ажырамас бeлiгi болып табылады. Жиырма жылдыщ кезеиде елдщ дэрi-дэрмекпен ^амтамасыз ету жYЙесi тYбегейлi eзгерiстерге ушырады: ортальщтандырылfан жеткiзу жYЙесiнен бастап жеке дистрибьюторлар мен белшек дэрiханалардын тарма^талfан желiсiн дамытуfа дешн. Фармацевтикалыщ секторда кэсiпкерлiктi дамытудын таби™ процестерiмен ^атар, Мемлекет фармацевтикалыщ нарыщты тиiмдi реттеу Yшiн тиiстi база ^уруfа, саланын халыщаралыщ стандарттарfа кeшуi Yшiн жаfдайлар жасауfа ыщпал ететн шаралар ^абылдады.

2016-2020 жылдарfа арналfан "Денсаулыщ" баfдарламасында фйылfан басым мндеттердщ бiрi Денсаулыщ са^тау жYЙесiн ^аржыландыруды жетiлдiру, оный iшiнде тегiн медициналыщ ^мектщ кепiлдiк берiлген кeлемi шенбернде сатып алынатын дэрiлiк заттардыи взбеси оитайландыру жэне кеиейту болып табылады. Бул магистрлiк диссертациянын зерттелетiн та^ырыбынын eзектiлiгiн аньщтауfа мYмкiндiк бердi. Бiрiншi тарауда бiз дэрi-дэрмекпен ^амтамасыз етудi ^аржыландыруfа талдау жYргiздiк. Еуропалыщ eнiр, Ресей Федерациясы жэне ^аза^станнын ^аржыландыру ерекшелiктерi зерттелдi. Екiншi тарауда бiз зерттеу жумысынын кeлемi мен эдютерн аныщтадыщ. Осынын негiзiнде емханалар (№2 ^Е, №5 ^Е, №10 ^Е) таидап алынды, оларда 2 кезеннен туратын зерттеу жYргiзiлдi: амбулаториялыщ - емханалыщ мекемелердiи дэрiлiк ^амтамасыз етун ^аржыландыруды зерттеу жэне ^алалыщ емхана басшылары, тегiн дэрi-дэрмек таfайындайтын дэр^ерлер мен ТДЗ алатын пациенттерге сауалнама жYргiзу. Yшiншi тарауда бiз 2012-2018 жылдар аралыfында дэрi-дэрмекпен ^амтамасыз етудi ^аржыландыру бойынша нэтижелердi сипаттадыщ, сондай-а^ ^алалыщ емханаларды ^аржыландырудын жалпы юлемше эсер ететiн на^ты кeрсеткiштердi ^арастырдыщ, олар: тегiн медициналыщ ^мектщ кешлдю берiлген кeлемiне кiретiн нозологиялар бойынша ^ркелген халыщтын саны, емханаларды дэрьдэрмекпен ^амтамасыз етуге на^ты жумсалfан ^аржы кeрсеткiштерi, бул ретте бiз зерттеген емханалар бойынша тепн жэне жентдкпен босатылfан кeрсеткiштер ^аралды. Тeртiншi тарауда бiз жYргiзiлген элеуметтiк сауалнама

бойынша, эр деигейде: басшылар, дэрiгерлер мен пациенттер арасынан алынfан мэлiметтер талданды.

БМСК ДЕНГЕЙ1НДЕ СТРЕССКЕ Ж8НЕ СУИЦИДКЕ БЕЙ1М М1НЕЗ-К¥ЛЫКТЫИ АЛДЫН АЛУ МЕН ЕРТЕ ДИАГНОСТИКАЛАУ

ШАРАЛАРЫН БАГАЛАУ

1Мухтар Нурсулу Е., 1Мухтар Нурдэулет Е.

1 «Астана медицина университет¡» КеАЦ, Астана цаласы,%азацстан Республикасы

ег1ап0упаа@таИ. ги

Кез-келген ауру, ми цызметшщ биологиялыщ тYрлерiндегi деструктив^ езгерiстермен бiрге жYрмесе де, нау^астыи ауруfа дейiн реакциясыныи аурудыи алдында болмаfан жаиа формаларыныи пайда болуы нау^астыи психикасын мiндеттi тYPде езгертедi. Мундай жаfдайларда нау^астыи фр^ынышыныи, уайымыныи, ^обалжуыныи оныи жеке басына эсер етуi туралы айтуfа болады. Соматикалыщ кYЙдiи психикаfа патогендiк эсерi дэрiгердiи практикалыщ ^ызмет Yшiн Yлкен мэнге ие, бул соматикалыщ ауру жаэдайында адамныи психикалыщ белсендiлiгiнiи бузылуынан болады. БYгiнде соматикалыщ аурудыи адам психикасына патогендiк эсер етуiнiи ею негiзгi тYрi бар екендiгi аныщталды. Ол соматогендiк жэне психогендiк деп белшедк Тэжiрибешi дэрiгер муны эрдайым есте са^тауы ^ажет. Бул процесс БМСК ^ызметкерлерi Yшiн атап ету ете маиызды. Себебi олар жеке адамдар, отбасы, адамдар ^ауымдасты™ мен денсаулыщ са^тау жYЙесi арасындаfы байланыстыи алfаш^ы сатысы болып табылады.

Жас балалардаш психикалыщ жаfдайдыи патогенетикалыщ факторларын зерттеудiи элеуметтiк зерттеу кезеиiн жYргiзу кезiнде келесi заидылыщтар аныщталды:

1. Айзенкке сэйкес жастар арасында (15 жастан 25 жас^а дешнп респонденттердiи 60%-ы) 4 жаfдай бойынша (мазасыздыщ, агрессивтiлiк, ашуланша^тыщ жэне ^аттылыщ) "психикалыщ кYЙлердiи езiн-езi баfалауы" тестн жYргiзу кезiнде жастардыи кеиiл - куйдщ жоfары деигейi бар екендт аныщталды.Респонденттердщ тек 8% - ы езiн-езi темен баfалайды.Жастардыи 20% - ында ^атты ^аттылыщ бар, я^и бул адамдар ортасына эреи бешмделедк Сондай-а^, кептеген жастар (18%) агрессивттктщ жоfары деигейiне ие. Бiздiи нэтижелерiмiз суицидтiк елiм-жiтiм (ез - езне ^ол жумсау) бойынша деректердi жыныстыщ немесе жас белгiсi бойынша емес, географиялыщ елшем шарттар бойынша ^арайтын болса^, СолтYCтiк