Научная статья на тему 'АФФЕКТИВ-РЕСПИРАТОР ПАРОКСИЗМ БИЛАН ОҒРИГАН БОЛАЛАРДА ОКСИДЛОВЧИСТРЕССНИНГ БИОКИМЁВИЙ БИОМАРКЕРЛАРИ ҚИЙМАТЛАРИ'

АФФЕКТИВ-РЕСПИРАТОР ПАРОКСИЗМ БИЛАН ОҒРИГАН БОЛАЛАРДА ОКСИДЛОВЧИСТРЕССНИНГ БИОКИМЁВИЙ БИОМАРКЕРЛАРИ ҚИЙМАТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Медицинские науки и общественное здравоохранение»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Аффектив-респиратор пароксизм / малондиальдегид (MDA) / супероксид дисмутаза (SOD) / глутатион пероксидаза (GP) / оксидловчи стресс / Affective-Respiratory Paroxysm / malondialdehyde (MDA) / superoxide dismutase (SOD) / glutathione peroxidase (GP) / oxidative stress

Аннотация научной статьи по медицинским наукам и общественному здравоохранению, автор научной работы — Babajanova Umida Tajimuratovna

Ушбу тадқиқот Аффектив-респиратор пароксизм (АРП) билан оғриган болаларда оксидловчи стресс даражасини баҳолашга қаратилган. Натижаларга кўра, АРП гуруҳида малондиальдегид (MDA) даражаси юқори, супероксид дисмутаза (SOD) ва глутатион пероксидаза (GPx) фаолияти эса паст эканлиги аниқланди. Бу ҳолат оксидловчи стресснингАРП патогенезида муҳим роль ўйнаши мумкинлигини кўрсатади. Илмий адабиётлар билан таққослаганда, ушбу натижалар АРП билан боғлиқ ҳолатларда антиоксидант ҳимоя тизими заифлашишинитасдиқлайди. Шундай қилиб, келажакдаги тадқиқотлар оксидловчи стрессни камайтиришга қаратилган терапия усулларини ўрганишга йўналтирилиши керак

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по медицинским наукам и общественному здравоохранению , автор научной работы — Babajanova Umida Tajimuratovna

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

BIOCHEMICAL MARKERS OF OXIDATIVE STRESS IN CHILDREN WITH AFFECTIVE-RESPIRATORY PAROXYSM

This study aimed to assess the level of oxidative stress in children with Affective-Respiratory Paroxysm (ARP). Theresults showed that the ARP group had higher levels of malondialdehyde (MDA) and lower activities of superoxide dismutase (SOD) and glutathione peroxidase (GP). This indicates that oxidative stress may play an important role in the pathogenesis of ARP. Compared to the scientific literature, these results confirm the weakening of the antioxidant defense system in conditions associated with ARP. Thus, future research should focus on studying therapeutic approaches aimed at reducing oxidative stress

Текст научной работы на тему «АФФЕКТИВ-РЕСПИРАТОР ПАРОКСИЗМ БИЛАН ОҒРИГАН БОЛАЛАРДА ОКСИДЛОВЧИСТРЕССНИНГ БИОКИМЁВИЙ БИОМАРКЕРЛАРИ ҚИЙМАТЛАРИ»

IF = 7.921

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center 321 www.in-academy.uz

BIOCHEMICAL MARKERS OF OXIDATIVE STRESS IN CHILDREN WITH AFFECTIVE-RESPIRATORY PAROXYSM

Babajanova Umida Tajimuratovna

NHEI "ALFRAGANUS UNIVERSITY" https://doi.org/10.5281/zenodo.14851016

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 05th February 2025 Accepted: 10th February 2025 Online: 11st February 2025

KEYWORDS Affective-Respiratory Paroxysm, malondialdehyde (MDA), superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GP), oxidative stress.

This study aimed to assess the level of oxidative stress in children with Affective-Respiratory Paroxysm (ARP). The results showed that the ARP group had higher levels of malondialdehyde (MDA) and lower activities of superoxide dismutase (SOD) and glutathione peroxidase (GP). This indicates that oxidative stress may play an important role in the pathogenesis of ARP. Compared to the scientific literature, these results confirm the weakening of the antioxidant defense system in conditions associated with ARP. Thus, future research should focus on studying therapeutic approaches aimed at reducing oxidative stress.

БИОХИМИЧЕСКИЕ ПОКАЗАТЕЛИ ОКИСЛИТЕЛЬНОГО СТРЕССА У ДЕТЕЙ С АФФЕКТИВНО-РЕСПИРАТОРНЫМ ПАРОКСИЗМОМ

Бабажанова Умида Тажимуратовна

НВОУ «ALFRAGANUS UNIVERSITY» https://doi.org/10.5281/zenodo.14851016

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 05th February 2025 Accepted: 10th February 2025 Online: 11st February 2025

KEYWORDS Аффективно-

респираторный пароксизм, малоновый диальдегид (МДА), супероксиддисмутаза (СОД),

глутатионпероксидаза (ГП), окислительный стресс.

Данное исследование было направлено на оценку уровня окислительного стресса у детей, страдающих аффективно-респираторными

пароксизмами (АРП). Результаты показали, что в группе АРП наблюдались более высокие уровни малонового диальдегида (МДА) и более низкая активность супероксиддисмутазы (СОД) и глутатионпероксидазы (ГП). Это указывает на то, что окислительный стресс может играть важную роль в патогенезе АРП. В сравнении с научной литературой, эти результаты подтверждают ослабление антиоксидантной защиты при состояниях, связанных с АРП. Таким образом, будущие исследования должны быть направлены на изучение терапевтических подходов, направленных на снижение окислительного стресса.

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center IF = 7.921 www.in-academy.uz

АФФЕКТИВ-РЕСПИРАТОР ПАРОКСИЗМ БИЛАН ОГРИГАН БОЛАЛАРДА ОКСИДЛОВЧИ СТРЕССНИНГ БИОКИМЁВИЙ БИОМАРКЕРЛАРИ

ЦИЙМАТЛАРИ

Бабажанова Умида Тажимуратовна

«ALFRAGANUS UNIVERSITY» НОТТ https://doi.org/10.5281/zenodo.14851016 ARTICLE INFO ABSTRACT

Ушбу тадцицот Аффектив-респиратор пароксизм (АРП) билан огриган болаларда оксидловчи стресс даражасини бауолашга царатилган. Натижаларга кура, АРП гурущда малондиальдегид (MDA) даражаси юцори, супероксид дисмутаза (SOD) ва глутатион пероксидаза (GPx) фаолияти эса паст эканлиги аницланди. Бу цолат оксидловчи стресснинг АРП патогенезида мущм роль уйнаши мумкинлигини курсатади. Илмий адабиётлар билан таццослаганда, ушбу натижалар АРП билан боглиц цолатларда антиоксидант щмоя тизими заифлашишини тасдицлайди. Шундай цилиб, келажакдаги тадцицотлар оксидловчи стрессни камайтиришга царатилган терапия усулларини урганишга йуналтирилиши керак.

Кириш. Аффектив-респиратор пароксизм (АРП) - болаларда учрайдиган, купинча эмотсионал ёки огрицли таъсирлар туфайли юзага келадиган эпизодик х,олат булиб, нафас олишнинг вацтинчалик тухташи билан тавсифланади (Breningstall, 2019). Бу х,олат, айницса, 6 ойликдан 5 ёшгача булган болаларда кенг тарцалган булиб, марказий нерв тизимига таъсир курсатиши мумкин (Kane et al., 2021).

Оксидловчи стресс эса организмда эркин радикаллар ва антиоксидант тизим уртасидаги мувозанат бузилиши натижасида юзага келадиган х,олатдир (Halliwell & Gutteridge, 2019). Оксидловчи стресс куплаб неврологик ва юрак-цон томир касалликларининг ривожланишига сабаб булиши мумкин (Ghezzi, 2020).

АРП билан огриган болаларда оксидловчи стресснинг роли х,али тулиц урганилмаган, аммо баъзи тадцицотлар бу х,олатда антиоксидант тизимнинг заифлашганини курсатган (Tain et al., 2022). Шу боис, мазкур мацолада АРП билан огриган болаларда оксидловчи стресснинг биомаркерлари тах,лил цилинади ва уларнинг ах,амияти урганилади.

Тадцицот мацсади. Аффектив-респиратор пароксизм (АРП) билан огриган болаларда оксидловчи стресс даражасини аницлаш ва унинг биокимёвий биомаркерлари (MDA, SOD, GP, CAT) билан боглиц узгаришларни бах,олаш. Шунингдек, АРП ва оксидловчи стресс уртасидаги боглицликни аницлаш орцали мазкур х,олатни эрта ташхислаш ва даволаш имкониятларини куриб чициш тадцицотнинг мацсадларидан бири х,исобланади.

Received: 05th February 2025 Accepted: 10th February 2025 Online: 11st February 2025

KEYWORDS Аффектив-респиратор пароксизм, малондиальдегид (MDA), супероксид

дисмутаза (SOD),

глутатион пероксидаза (GP), оксидловчи стресс.

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center 21 www.in-academy.uz

IF = 7.921

Тадкикот усуллари. Ушбу тадкикотнинг асосий максади - Аффектив-респиратор пароксизм (АРП) билан огриган болаларда оксидловчи стресс даражасини аниклаш ва унинг биокимёвий биомаркерлари билан боглик узгаришларни бахолашдан иборат. Шунингдек, оксидловчи стресс ва АРП уртасидаги богли;ликни урганиш оркали мазкур холатни эрта ташхислаш ва даволаш имкониятларини мухокама ;илиш тадкикотнинг мухим йуналишларидан бири хисобланади.

Тад;и;отга 1-5 ёш оралигидаги 50 нафар АРП ташхиси куйилган бола ва 50 нафар соглом назорат гурухи жалб килинди. Барча иштирокчиларнинг ота-оналаридан ёзма равишда розилик олинди. Оксидловчи стресс даражасини бахолаш ма;садида ;он намуналари тахлил килинди. Биомаркерлар сифатида малондиальдегид (MDA), супероксид дисмутаза (SOD), глутатион пероксидаза (GP) ва каталаза (CAT) курсаткичлари урганилди. Малондиальдегид липид пероксидланишнинг асосий биомаркери хисобланиб, хужайра мембраналарига оксидловчи стресснинг таъсирини акс эттиради. Супероксид дисмутаза ва глутатион пероксидаза антиоксидант химоя механизмларининг асосий ферментлари булиб, улар хужайраларни эркин радикаллар таъсиридан мухофаза килади. Каталаза эса водород пероксидни зарарсизлантирувчи фермент сифатида мухим ахамият касб этади.

Тадкикот давомида веноз кондан олинган намуналар центрифугалангандан сунг, плазмадаги юкоридаги биомаркерлар спектрофотометр усулида тахлил килинди. Барча тахлиллар лаборатория стандартларига мувофик равишда амалга оширилди. Олинган натижалар SPSS 26.0 дастури ёрдамида тахлил килинди ва гурухлар уртасидаги фарк t-тест хамда Манн-Уитни U-тести ёрдамида бахоланди. P < 0.05 киймат статистик ахамиятли деб кабул килинди.

Тадкикот натижалари Аффектив-респиратор пароксизм (АРП) билан огриган болаларда оксидловчи стресс биомаркерларининг сезиларли даражада узгарганлигини курсатди. АРП гурухида малондиальдегид (MDA) даражаси назорат гурухига нисбатан анча юкори эканлиги аникланди (P < 0.001). Бу эса АРП билан боглик холатларда липид пероксидланиш жараёнлари фаоллашганлигини тасдиклайди. Липид пероксидланиш хужайра мембраналарининг шикастланишига олиб келиши мумкин, бу эса нейрон химоя тизимини заифлаштириши ва АРП патогенезини кучайтириши эхтимолини оширади.

Антиоксидант химоя тизими курсаткичлари булган супероксид дисмутаза (SOD) ва глутатион пероксидаза (GP) фаолияти АРП гурухида назорат гурухига нисбатан пасайганлиги кайд этилди (P < 0.05). Бу холат антиоксидант химоя тизимининг заифлашганидан далолат беради. Антиоксидант ферментлар паст даражада булса, организм эркин радикаллар таъсирига карши самарали кураша олмайди. Бу эса хужайралардаги оксидловчи зарарланишни кучайтириши ва АРП симптомларининг кучайишига олиб келиши мумкин.

Шунингдек, каталаза (CAT) даражаси АРП гурухида бироз камайган, лекин бу узгариш статистик жихатдан ахамиятли даражада эмас эди (P = 0.08). Каталаза антиоксидант химоянинг мухим кисмларидан бири булиб, унинг паст даражада булиши хужайраларнинг оксидловчи зарарланишга мойиллигини оширади. Лекин ушбу тадкикотда каталаза даражасидаги узгаришлар бошка биомаркерлар каби аник

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center IF = 7.921 www.in-academy.uz

фар; ;илмагани сабабли, бу ферментнинг АРП билан боглик; жараёнлардаги роли кушимча тад;ик;отларни талаб ;илади.

Жамоавий тах,лил натижалари шуни курсатдики, оксидловчи стресс курсаткичларидаги узгаришлар АРП патогенезининг бир ;исми сифатида намоён булиши мумкин. Айни;са, малондиальдегиднинг ю;ори даражада булиши ва антиоксидант ферментларнинг камайиши, АРП билан боглик; оксидловчи стресс жараёнлари ортганини тасди;лайди. Бу х,олат шундай тахмин ;илиш имконини берадики, АРП эпизодлари давомида эркин радикаллар х,осил булиши кучаяди ва бу жараён антиоксидант тизимнинг пасайиши билан бирга кечади.

Бундан таш;ари, индивидуал тах,лиллар шуни курсатдики, АРП гурух,идаги болаларнинг MDA даражаси 3.2 ± 0.5 nmol/mL ни ташкил этди, бу эса назорат гурух,идаги 2.1 ± 0.4 nmol/mL курсаткичдан сезиларли даражада ю;ори эди (P < 0.001). Бу х,олат оксидловчи стресснинг АРП билан богли; х,олатларда кучайганлигини тасди;лайди. SOD фаолияти эса АРП гурух,ида 1.8 ± 0.3 U/mL булиб, назорат гурухддаги 2.5 ± 0.4 U/mL курсаткичдан паст эканлиги ани;ланди (P < 0.05). GPx ва CAT курсаткичлари х,ам шу каби узгаришларни намоён ;илди, бу эса антиоксидант тизимни заифлашганлигини курсатади (Жадвал 1).

Жадвал 1.

Оксидловчи стресс биомаркерларининг АРП ва назорат гурухларидаги цийматлари

Биомаркер АРП гуру;и Назорат гуру;и P-

(M ± m) (M ± m) К^иймат

MDA (nmol/mL) 3.2 ± 0.5 2.1 ± 0.4 <0.001

SOD (U/mL) 1.8 ± 0.3 2.5 ± 0.4 <0.05

GP (U/L) 4.1 ± 0.6 5.3 ± 0.7 <0.05

CAT (U/mL) 2.9 ± 0.4 3.2 ± 0.5 0.08

Олинган натижалар АРП билан богли; х,олатларда оксидловчи стресснинг кучайишига ва антиоксидант х,имоя механизмларининг пасайишига ишора ;илади. Бу х,олат, айни;са, АРП эпизодлари давомида неврологик шикастланиш хавфини ошириши мумкин. Бундай натижаларнинг ах,амияти шундаки, улар ор;али АРП билан богли; х,олатларни эрта ани;лаш ва антиоксидант терапия имкониятларини бах,олаш мумкин.

Мух;окама. Ушбу тад;и;от натижалари АРП билан огриган болаларда оксидловчи стресс даражасининг ошганлигини курсатди. Олинган маълумотларга кура, АРП гурух,ида малондиальдегид (MDA) даражаси сезиларли даражада ю;ори, супероксид дисмутаза (SOD) ва глутатион пероксидаза (GP) фаолияти эса паст эканлиги ани;ланди. Бу х,олат оксидловчи стресснинг АРП патогенезида мух,им роль уйнаши мумкинлигини курсатади.

Оксидловчи стресс ва АРП уртасидаги богли;ликни тасди;ловчи илмий манбаларга Караганда, хдддан таш;ари оксидловчи зарарланиш нейронал хужайраларнинг шикастланишига олиб келиши ва бу эса АРП эпизодларининг кучайишига сабаб булиши мумкин (Halliwell & Gutteridge, 2019). Бош;а тад;и;отлар

é

Ш:

х,ам оксидловчи стресснинг неврологик касалликлардаги ах,амиятини тасди;лаган (Ghezzi, 2020).

Бизнинг натижаларимиз аввалги тад;и;отлар билан мос келади. Масалан, Tain ва х,амкорлари (2022) томонидан утказилган тад;и;отда х,ам АРП билан боглик; х,олатларда антиоксидант х,имоя тизими пасайгани ва липид пероксидланиш жараёнлари кучайгани ;айд этилган. Шунингдек, Kane ва бош;алар (2021) тад;и;отларида х,ам каталаза ферментининг АРП билан боглик; х,олатларда бироз пасайгани кузатилган.

Бундай натижалар оксидловчи стрессни камайтиришга ;аратилган антиоксидант терапия методларини урганиш зарурлигини курсатади. Айни;са, антиоксидант моддаларни ;уллаш ор;али АРП симптомларини юмшатиш мумкинлиги х,а;идаги фикрлар келгусидаги тад;и;отлар учун мух,им йуналиш булиши мумкин.

Хулоса. Олинган натижалар оксидловчи стрессни камайтиришга ;аратилган профилактик ва даволаш чораларини ишлаб чи;иш зарурлигини курсатади. Айни;са, антиоксидант моддаларни куллаш ор;али АРП симптомларини юмшатиш ва унинг салбий таъсирларини камайтириш мумкинлиги х,а;идаги тахминлар келгусидаги тад;и;отлар учун мух,им йуналиш булиши мумкин.

Шу билан бирга, келажакдаги тад;и;отлар АРП билан богли; х,олатларда оксидловчи стресс ва антиоксидант х,имоя тизими уртасидаги богли;ликни янада чукурро; урганиши керак. Бунда катта ёшдаги болалардаги узгаришларни тах,лил ;илиш, генетик омилларни х,исобга олиш ва узо; муддатли кузатув тад;и;отларини утказиш ма;садга мувофи; булади.

References:

1. Ghezzi, P. (2020). Oxidative stress and inflammation: Mechanisms and relevance to disease. Free Radical Biology and Medicine, 157, 4-6. https://doi.org/10.10167i.freeradbiomed.2020.05.010

2. Halliwell, B., & Gutteridge, J. M. C. (2019). Free radicals in biology and medicine (5th ed.). Oxford University Press.

3. Kane, M., Roberts, L., & Thompson, J. (2021). Catalase activity in pediatric neurological disorders: A comparative study. Journal of Pediatric Biochemistry, 14(3), 112-119. https://doi.org/10.1002/ipbi.2021.003

4. Tain, Y. L., Hsu, C. N., & Chan, J. Y. H. (2022). Oxidative stress in pediatric diseases: New insights and therapeutic strategies. International Journal of Molecular Sciences, 23(5), 2451. https://doi.org/10.3390/iims23052451

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.